Lào Cai: Bé mồ côi người Mông 13 tuổi vẫn chưa có Giấy khai sinh

Mẹ đi bước nữa, bố mất để lại 2 đứa con thơ ở Lào Cai

Tôi tìm về nhà ông, bà nội của hai cháu bé mồ côi: Vừ Thị Pủa và cháu Vừ A Thi, ở thôn Suối Thầu 1, xã Ngũ Chỉ Sơn (Sa Pa, Lào Cai). Họ đang sống trong căn nhà gỗ truyền thống đã xuống cấp, trần nhà bao nhiêu lỗ to, nhỏ của những tấm fibro xi măng cũ kỹ. Đây cũng là mái nhà đã nuôi dưỡng 2 cháu bé mồ côi trong nhiều năm nay.

Ông Vừ A Páo - ông nội của hai cháu bé mồ côi, năm nay 55 tuổi nhưng nhìn ông Páo như đã hơn 60 tuổi vậy. Âu yếm vỗ về 2 đứa cháu mồ côi đang tựa vào mình, ông Páo buồn rầu kể: Cách đây khoảng 15 năm về trước, con trai tôi là Vừ A Sày lấy được vợ là Thào Thị Phính, cũng là người cùng xã, rồi tách ra ở riêng. Thế nhưng khi hai vợ, chồng nó sinh con thứ 2 được khoảng 4-5 tuổi thì con dâu tôi bỏ nhà ra đi, không nói một lời từ biệt. Thiếu đi sự yêu thương đùm bọc của người mẹ, 2 cháu thường xuyên lên ông, bà ăn nhờ, ngủ nhờ thôi.

Việc con dâu tôi bỏ nhà đi, gia đình bên ngoại cũng không thấy nói gì. Trước đó hai vợ, chồng nó (Sày - Phính) cũng không có lời qua tiếng lại hay mâu thuẫn gì. 

Thế rồi con trai tôi sau nhiều năm không thấy vợ mình quay về cũng tái hôn với một người phụ nữ khác ở huyện Mù Căng Chải, tỉnh Yên Bái.

Tưởng rằng đây sẽ là niềm động viên cho túp lều tranh nghèo và hai cháu nhỏ thì vài năm sau cũng lại bỏ ra đi không nói gì với gia đình. Chỉ nghe người dân trong thôn nói là bố, mẹ ngoại bên Yên Bái sang đón rồi.

Theo ông Páo sau khi người vợ thứ hai bỏ nhà ra đi, con trai ông đau buồn và bắt đầu chán nản, mất niềm tin vào cuộc sống. Chính bởi vậy, tháng 12/2022, con trai ông đã chọn cách kết thúc cuộc đời mình bằng việc tự tử khi mới ở tuổi 31.

Thiếu đi tình yêu thương của người mẹ từ khi mới lọt lòng trong nhiều năm qua đã là một sự mất mát quá lớn đối với em Pủa cũng như em Thi. Tiếp đó, đến khi bố của các em qua đời thì các em chỉ còn biết dựa vào sự nuôi dưỡng, chăm sóc của ông bà nội.

Em Vừ Thị Pủa, đôi mắt đẫm lệ, nghẹn ngào: Em không biết mặt mẹ như thế nào nữa vì mẹ bỏ em và em trai từ khi chúng em còn rất nhỏ. Lớn lên em mới nghe ông, bà nội và người dân trong thôn kể là mẹ em bỏ đi từ rất lâu rồi không nói một lời từ biệt và cũng từ đó không quay lại thăm em và em trai nữa. Bố em mất rồi, em rất nhớ bố, em thì không được đi học nên cũng không biết chữ.

Tại sao cô bé 13 tuổi ở Lào Cai chưa có Giấy khai sinh

Anh Vừ A Vảng, thôn Suối Thầu 1, xã Ngũ Chỉ Sơn (chú ruột 2 cháu mồ côi), chia sẻ: Trước đây hai cháu đều không có Giấy khai sinh, vì anh trai tôi chưa đăng ký kết hôn nên lên xã không thể làm được Giấy khai sinh. Đến khi cháu trai út đến tuổi đi học lớp 1, nhà trường yêu cầu phải có Giấy khai sinh thì tôi mới lên xã để làm Giấy khai sinh cho cháu Thi (SN 2012) nhưng cũng không làm được.

Do vậy, tôi không biết làm thế nào, đến tháng 4/2019, nhờ có cô giáo chủ nhiệm hồi lớp 1 làm giúp nên cháu Thi mới có được Giấy khai sinh. Còn hiện tại cháu Pủa đã 13 tuổi nhưng cũng chưa làm được đăng ký Giấy khai sinh.

Ông Sùng A Phổng, Trưởng thôn Suối Thầu 1, xã Ngũ Chỉ Sơn, cho biết: Cháu Pủa và cháu Thi hiện tại hoàn cảnh rất khó khăn. Bố vừa mất cuối năm 2022, còn mẹ các cháu thì bỏ nhà ra đi từ khi hai cháu còn rất nhỏ. Hiện tại, cháu Pủa đã 13 tuổi nhưng vẫn chưa có Giấy khai sinh. Trước khi bố của 2 cháu nhỏ chưa mất thì gia đình thuộc diện hộ nghèo, nhưng hiện tại khi 2 cháu về ở với ông, bà nội nuôi dưỡng sẽ càng thêm khó khăn hơn. Vì gia đình ông, bà dù không thuộc hộ nghèo nhưng hoàn cảnh cũng rất éo le.

Gia đình ông Páo hiện phải nuôi dưỡng thêm 2 cháu nhỏ mồ côi nữa nên có 8 miệng ăn. Kinh tế của gia đình ngoài mấy thửa ruộng mỗi năm thu về khoảng 30 bao thóc thì cũng chỉ có một con bò đang nuôi làm bò nái. 

Việc cháu Pủa chưa có Giấy khai sinh như gia đình nói ở trên có đúng hay không? Rất mong cấp ủy, chính quyền địa phương rà roát lại, nếu chưa có thì cần tạo điều kiện giúp đỡ cho gia đình ông Páo để cháu Pủa sớm có Giấy khai sinh. Từ đó, cháu được tiếp cận các dịch thiết yếu, như chăm sóc y tế, giáo dục...