Đồng bào dân tộc được hỗ trợ nâng cao chất lượng sống

Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021-2025 (Chương trình 1719) đang thực sự trở thành "đòn bẩy" mạnh mẽ, thúc đẩy phát triển kinh tế, xã hội và an sinh xã hội, mang lại những đổi thay tích cực cho đời sống của đồng bào dân tộc thiểu số tại tỉnh Sơn La.

Gia đình anh Bạc Cầm Hùng, bản Cả Vai, xã Mường É (Thuận Châu, Sơn La) là một minh chứng sống động cho hiệu quả của các chính sách ưu đãi. Vườn cà phê rộng hơn 4,5 ha của gia đình anh Hùng nằm trên sườn đồi, xanh tốt, sai trĩu quả chín đỏ rực cả một vùng.

Hôm chúng tôi đến thăm, gia đình anh Hùng đang tất bật cùng vài người họ hàng thu hái cà phê. Anh chia sẻ: "Từ khi tỉnh, huyện có chủ trương chuyển đổi cơ cấu cây trồng vật nuôi, gia đình tôi chuyển từ trồng cây ngô, cây sắn kém hiệu quả sang cây cà phê. Trồng cà phê cũng đã hơn chục năm nay, nhưng mấy năm trước, do khó khăn về vốn đầu tư phân bón, cải tạo vườn, nên năng suất thấp, canh tác không lời là bao."

Bước ngoặt đến vào năm 2022, khi qua các cấp Hội Nông dân, gia đình anh Hùng tiếp cận được nguồn vốn vay hơn 200 triệu đồng từ Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (Agribank) chi nhánh huyện Thuận Châu. Có vốn, anh mạnh dạn đầu tư phân bón, thuê người cắt tỉa, cải tạo lại vườn.

Nhờ vậy, hai năm trở lại đây, vườn cà phê của gia đình anh luôn sinh trưởng, phát triển tốt, năm nào cũng được mùa. Anh Hùng phấn khởi tính toán: Một hecta cà phê của gia đình tôi canh tác một năm thu về từ 8 – 10 tấn cà phê tươi. Với hơn 4 ha cà phê, năm nay gia đình tôi sẽ thu về tầm 35 tấn quả tươi, với giá bán dao động từ 18 – 22 nghìn đồng/kg.

Là huyện vùng cao còn nhiều khó khăn của tỉnh Sơn La, Bắc Yên đã huy động và sử dụng hiệu quả các nguồn lực, đầu tư xây dựng hệ thống kết cấu hạ tầng theo hướng đồng bộ, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, phục vụ sản xuất, nâng cao đời sống nhân dân.

Ông Đào Văn Nguyên, Chủ tịch UBND huyện Bắc Yên, thông tin: Huyện đã lồng ghép các nguồn vốn ngân sách địa phương, các chương trình mục tiêu quốc gia và các chương trình khác, tập trung đầu tư hạ tầng thiết yếu như giao thông, điện, nước, các thiết chế y tế, giáo dục...

Đồng thời, tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc trong công tác giải phóng mặt bằng; thực hiện nghiêm túc việc quản lý nhà nước về đầu tư, xây dựng, đảm bảo đúng quy định pháp luật của Nhà nước, gắn trách nhiệm của cá nhân trong việc bảo đảm tiến độ và chất lượng các công trình.

Từ năm 2024 đến nay, huyện Bắc Yên đã được đầu tư hơn 130 tỷ đồng, triển khai 27 dự án về giao thông, cấp nước sinh hoạt, trường học, trạm y tế, cấp điện nông thôn, thủy lợi và các công trình hạ tầng thiết yếu khác. Trong đó, 20 dự án đã hoàn thành và đưa vào sử dụng, bao gồm: nâng cấp 17 km tỉnh lộ 112; bê tông hóa 10 tuyến đường liên bản với tổng chiều dài 23,3 km; xây dựng mới một nhà lớp học 2 tầng với 8 phòng; nâng cấp 1 phòng họp HĐND, UBND huyện và 2 trụ sở làm việc xã; đưa vào sử dụng 2 công trình nước sinh hoạt và 2 công trình thủy lợi phục vụ tưới tiêu cho 40 ha sản xuất.

Đến nay, hơn 80% số tuyến đường giao thông nông thôn đã được kiên cố hóa; 98% số hộ dân có điện sinh hoạt (trong đó 88% sử dụng điện an toàn); 90% số người dân vùng nông thôn được sử dụng nước sinh hoạt hợp vệ sinh; có 665/858 phòng học được xây dựng kiên cố; 16/16 trạm y tế xã, thị trấn đều được đầu tư xây dựng khang trang.

Tạo chung phát triển kinh tế vùng đồng bào dân tộc

Giai đoạn 2021-2025, tỉnh Sơn La được phân bổ hơn 5.653 tỷ đồng từ Chương trình 1719 để triển khai 10 dự án nhằm phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số, miền núi.

Các dự án tập trung vào giải quyết thiếu đất ở, đất sản xuất, nước sinh hoạt; sắp xếp, ổn định dân cư; khoán bảo vệ rừng; hỗ trợ sản xuất theo chuỗi giá trị; đầu tư điện và hạ tầng thiết yếu; phát triển giáo dục, y tế; bảo tồn văn hóa dân tộc; thúc đẩy bình đẳng giới và hỗ trợ các dân tộc rất ít người.

Ông Thào Xuân Nếnh, Phó Giám đốc Sở Dân tộc và Tôn giáo tỉnh Sơn La thông tin: Với vai trò cơ quan thường trực chương trình, Sở đã tham mưu UBND tỉnh phân bổ vốn, ban hành văn bản hướng dẫn theo quy định. Đồng thời, chủ động theo dõi, kiểm tra, phối hợp tháo gỡ khó khăn, đẩy nhanh tiến độ triển khai các dự án. Tính đến tháng 6/2025, toàn tỉnh đã giải ngân 3.666 tỷ đồng, đạt 64% kế hoạch vốn, đây là mức cao so với mặt bằng chung cả nước."

Sau gần 5 năm triển khai, toàn tỉnh đã từng bước giải quyết đất ở, đất sản xuất cho 640 hộ; xây dựng 85 công trình cấp nước phục vụ hơn 8.200 hộ; bố trí, sắp xếp ổn định dân cư tại 17 điểm với 956 hộ. Đồng thời, cải tạo, xây mới hơn 160 công trình giao thông nông thôn, 190 nhà sinh hoạt cộng đồng và trên 140 công trình hạ tầng khác. Ngoài ra, hơn 70.600 lao động được kết nối việc làm, chuyển đổi ngành nghề; trên 7.800 người nghèo và cận nghèo được đào tạo nghề.

Kết quả cụ thể: Giai đoạn 2021-2025, Sơn La có 202 xã vùng đồng bào dân tộc thiểu số, trong đó, 126 xã thuộc khu vực III. Triển khai Chương trình 1719 và các dự án liên quan, đến đầu năm 2025, tỉnh giảm được 18 xã đặc biệt khó khăn, còn lại 116 xã. Hết năm 2024, tỷ lệ hộ nghèo trong đồng bào dân tộc thiểu số giảm còn 14,2%; 98% xã và 78,3% bản có đường ô tô đến trung tâm; 100% trường, lớp học và trạm y tế được xây dựng kiên cố; 98% hộ dân tộc thiểu số được sử dụng điện lưới quốc gia, nước sinh hoạt hợp vệ sinh.

Chương trình 1719 không chỉ góp phần đầu tư hạ tầng thiết yếu mà quan trọng hơn, nó đã và đang thay đổi nếp nghĩ, cách làm, nâng cao nhận thức của người dân về phát triển kinh tế, xây dựng nông thôn mới. Đây chính là yếu tố cốt lõi để vùng đồng bào dân tộc thiểu số Sơn La phát triển bền vững trong tương lai.