Bộ NNPTNT đề xuất cơ chế, chính sách hỗ trợ thiệt hại do bệnh dịch tả lợn châu Phi, gỡ khó cho nông dân

Cả nước có 117 ổ dịch tả lợn châu Phi

Theo Bộ NNPTNT, năm 2021, bệnh DTLCP xảy ra tại 2.623 xã thuộc 418 huyện của 60 tỉnh, thành phố. Tổng số lợn mắc bệnh, chết và tiêu hủy là 299.878 con.

Từ đầu năm 2022 đến nay, bệnh DTLCP xảy ra tại 841 xã thuộc 246 huyện của 48 tỉnh, thành phố, số lợn tiêu hủy 41.804 con. Hiện nay, cả nước có 117 ổ dịch tại 49 huyện của 16 tỉnh, thành phố chưa qua 21 ngày.

Bộ NNPTNT nhận định, trong thời gian tới nguy cơ dịch bệnh DTLCP phát sinh, lây lan diện rộng là rất cao, do: Đặc điểm của vi rút Dịch tả lợn Châu Phi rất nguy hiểm đối với lợn, có khả năng tồn tại lâu ngoài môi trường, đường lây truyền rất phức tạp; đường biên giới với các nước rất dài, các hoạt động buôn bán, vận chuyển, giao lưu thương mại của người dân Việt Nam với các nước rất đa dạng, nhưng cũng là mối nguy dẫn đến dịch bệnh xâm nhiễm vào Việt Nam; Chăn nuôi nông hộ vẫn chiếm tỷ lệ lớn, nhiều hộ chăn nuôi chưa đảm bảo điều kiện và chưa áp dụng nghiêm ngặt các biện pháp chăn nuôi an toàn sinh học, chủ động vệ sinh, sát trùng phòng bệnh; 

Thời tiết đang trong giai đoạn giao mùa, mưa nhiều, bão, lũ,...; Hệ thống thú y các cấp thay đổi, ảnh hưởng rất lớn đến công tác tổ chức phòng, chống dịch bệnh động vật;  Công tác phát hiện, báo cáo dịch bệnh không được thực hiện theo quy định, người chăn nuôi không báo cáo khi phát hiện lợn bị mắc bệnh, nghi mắc bệnh do chưa có chính sách hỗ trợ khi thực hiện việc tiêu hủy lợn, dẫn đến tình trạng dịch bệnh lây lan, dây dưa kéo dài.

Hiện nay, các biện pháp phòng, chống DTLCP được thực hiện theo Quyết định số 972/QĐ-TTg ngày 07/7/2020 của Thủ tướng Chính phủ về việc phê duyệt "Kế hoạch quốc gia phòng, chống bệnh Dịch tả lợn Châu Phi giai đoạn 2020 - 2025"; các văn bản chỉ đạo của Bộ NNPTNT, bao gồm đầy đủ các giải pháp kỹ thuật và quản lý trong phòng, chống DTLCP

Bộ NNPTNT, Cục Thú y, các đơn vị thuộc Cục Thú y thường xuyên, liên tục thành lập các đoàn công tác đến các địa phương trọng điểm để chỉ đạo, hướng dẫn, hỗ trợ tổ chức phòng, chống dịch bệnh.

Bên cạnh đó, Bộ NNPTNT đã ban hành nhiều văn bản chỉ đạo, hướng dẫn, đôn đốc các địa phương công tác phòng, chống bệnh DTLCP năm 2021 và 2022; đặc biệt đề nghị Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố đang xảy ra dịch bệnh DTLCP trên diện rộng, gây thiệt hại lớn về kinh tế cho người chăn nuôi tập trung khẩn trương kiểm soát, ngăn chặn các ổ dịch tái phát, dây dưa kéo dài, khắc phục ngay những khó khăn, tồn tại, bất cập trong công tác phòng, chống bệnh DTLCP.

Giải pháp tổ chức phòng, chống dịch bệnh trong thời gian tới, Bộ NNPTNT chỉ đạo các địa phương tập trung các nguồn lực để tổ chức triển khai quyết liệt, đồng bộ các biện pháp phòng, chống bệnh DTLCP theo đúng chỉ đạo của Ban Bí thư, Quốc hội, Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ (trong đó có Kế hoạch quốc gia phòng, chống bệnh Dịch tả lợn Châu Phi giai đoạn 2020 -2025 ban hành kèm theo Quyết định số 972/QĐ-TTg ngày 07/7/2020 của Thủ tướng Chính phủ), các văn bản của Bộ NNPTNT; trong đó chú trọng các nội dung sau:

Kiện toàn Ban chỉ đạo phòng, chống dịch bệnh các cấp; thành lập ngay các đoàn công tác đến trực tiếp các địa phương đang có dịch để kiểm tra, đôn đốc, chỉ đạo và phối hợp với chính quyền cơ sở tổ chức các biện pháp xử lý triệt để ổ dịch; áp dụng nghiêm ngặt các giải pháp vệ sinh, sát trùng bằng hóa chất, vôi bột để tiêu diệt mầm bệnh tại ổ dịch, nơi xử lý chôn lợn, địa bàn nguy cơ cao, dụng cụ, phương tiện vận chuyển lợn bệnh và người tham gia xử lý ổ dịch.

Chủ động triển khai giám sát để phát hiện sớm, kịp thời xử lý dứt điểm ngay khi phát hiện lợn mắc bệnh, nghi mắc bệnh DTLCP; xử lý nghiêm các trường hợp không báo cáo dịch bệnh, bán chạy, giết mổ, vứt xác lợn bệnh, nghi mắc bệnh ra môi trường; báo cáo kịp thời, đầy đủ tình hình dịch bệnh; công bố và tổ chức chống dịch bệnh theo đúng quy định của Luật Thú y và các văn bản hướng dẫn thi hành Luật Thú y.

Tổ chức triển khai tháng tổng vệ sinh, sát trùng để tiêu diệt mầm bệnh ở môi trường, nhất là ở những nơi có mật độ chăn nuôi cao, các điểm tập kết, buôn bán, giết mổ động vật, địa phương thường xuyên xảy ra dịch bệnh DTLCP.

Tăng cường kiểm soát chặt chẽ việc vận chuyển lợn, đặc biệt là vận chuyển, buôn bán lợn để nuôi thương phẩm và lợn đến cơ sở giết mổ, nhằm ngăn chặn nguy cơ dịch bệnh tái phát, lây lan; tổ chức giám sát, phát hiện và xử lý nghiêm các trường hợp vận chuyển lợn, sản phẩm lợn bất hợp pháp.

Khẩn trương kiện toàn, củng cố và tăng cường năng lực hệ thống cơ quan quản lý chuyên ngành thú y các cấp, nhất là tại cấp huyện, cấp xã theo quy định của Luật Thú y, chỉ đạo của Ban Bí thư, Quốc hội, Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ để bảo đảm đủ nguồn lực để tổ chức chống dịch.

Tăng cường thông tin, tuyên truyền sâu rộng bằng nhiều hình thức về tính chất nguy hiểm của bệnh DTLCP, nguy cơ dịch bệnh tái phát, lây lan và các biện pháp phòng dịch bệnh.

Đề xuất, kiến nghị của địa phương về cơ chế, chính sách hỗ trợ phòng, chống dịch bệnh động vật, bệnh DTLCP, Nngày 12/8/2021, Bộ NNPTNT ban hành Công văn số 5102/BNN-TY gửi UBND  các tỉnh, thành phố đề nghị báo cáo kết quả thực hiện cơ chế, chính sách hỗ trợ phòng, chống dịch bệnh động vật, bệnh DTLCP.

Kịp thời hỗ trợ cho người chăn nuôi bị thiệt hại do dịch bệnh

Tổng hợp báo cáo của các tỉnh, thành phố cho thấy: Dịch bệnh động vật ngày càng diễn biến phức tạp, cơ chế, chính sách về phòng chống dịch bệnh động vật còn nhiều bất cập, chưa sát với thực tiễn như: Dịch bệnh động vật thường xuyên biến động, xuất hiện các dịch bệnh mới xâm nhiễm từ nước ngoài vào Việt Nam, tái xuất hiện đã có trong nước, nhất là trong điều kiện chăn nuôi nhỏ lẻ chiếm tỷ trọng lớn, cần tổ chức phòng, chống dịch bệnh theo quy định của Luật Thú y; 

Các điều kiện, quy định về chăn nuôi cần thực hiện theo quy định của Luật Chăn nuôi; Nhiều quy định tại Nghị định số 02/2017/NĐ -CP ngày 09/01/2017 của Chính phủ bao gồm các quy định về cơ chế, chính sách hỗ trợ trong sản xuất nông nghiệp (rất rộng, việc sửa đổi, bổ sung gặp nhiều khó khăn) và Quyết định số 1442/QĐ-TTg ngày 23/8/2011 của Thủ tướng Chính phủ không còn phù hợp trong giai đoạn hiện nay. Từ năm 2021 đến nay chưa có cơ chế, chính sách hỗ trợ phòng, chống bệnh DTLCP.

Để kịp thời hỗ trợ cho người chăn nuôi bị thiệt hại do dịch bệnh nguy hiểm trên gia súc, gia cầm, trong đó bệnh DTLCP, thực hiện tốt các biện pháp phòng, chống dịch bệnh theo quy định, có thêm nguồn lực khôi phục sản xuất và chi hỗ trợ cho lực lượng tham gia công tác phòng, chống dịch bệnh, các tỉnh, thành phố đề nghị Bộ NNPTNT tham mưu trình Thủ tướng Chính phủ xem xét ban hành cơ chế, chính sách hỗ trợ phòng, chống bệnh DTLCP năm 2021 và thời gian tiếp theo.

Bộ NNPTNT đề xuất với Thủ tướng Chính phủ, ngày 08/6/2022, Bộ NNPTNT ban hành Công văn số 3646/BNN-TY gửi Bộ Tài chính về việc đề xuất cơ chế, chính sách hỗ trợ thiệt hại do bệnh DTLCP và bệnh Viêm da nổi cục. Ngày 25/7/2022, Bộ Tài chính có Công văn số 7217/BTC-NSNN về việc tham gia ý kiến cơ chế, chính sách hỗ trợ thiệt hại do dịch bệnh DTLCP và bệnh Viêm da nổi Cục; 

Theo đó, Bộ Tài chính thống nhất đề nghị Bộ NNPTNT trình Thủ tướng Chính phủ xem xét, cho phép áp dụng cơ chế, chính sách hỗ trợ thiệt hại do thiên tai, dịch bệnh tại Nghị định số 02/2017/NĐ-CP ngày 09/01/2017 của Chính phủ để hỗ trợ cho người chăn nuôi có lợn phải tiêu hủy bắt buộc do mắc bệnh DTLCP và trâu, bò phải tiêu hủy do mắc bệnh viêm da nổi cục trong năm 2021 và năm 2022 tại các địa phương từ thời điểm các Thông tư nêu trên có hiệu lực thi hành cho đến khi có Nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 02/2017/NĐ-CP.

Trên cơ sở ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Bộ NNPTNT sẽ có văn bản hướng dẫn các địa phương thực hiện chính sách hỗ trợ các hộ sản xuất có gia súc bị tiêu hủy bắt buộc do mắc bệnh DTLCP, bệnh viêm da nổi cục và các bệnh khác (nếu có), đảm bảo thống nhất khi tổ chức thực hiện chính sách trên phạm vi cả nước.