Xã Hồ Bốn (huyện Mù Cang Chải, tỉnh Yên Bái) giáp ranh với huyện Than Uyên, tỉnh Lai Châu. Nơi đây có khí hậu, thổ nhưỡng khác hẳn so với các xã khác trong huyện với nhiều lợi thế để trồng các loại cây có giá trị kinh tế như khoai sọ, su su, đặc biệt là giống dưa chuột bản địa của người Mông. Giống dưa này được người dân trồng trong vụ đông xuân, đem lại hiệu quả kinh tế cao hơn nhiều lần so với trồng lúa.

Vụ dưa năm nay là vụ thứ 2 gia đình anh Cứ A Thái ở bản Háng Á, xã Hồ Bốn trồng giống dưa chuột bản địa vụ đông xuân. Nhờ trồng giống dưa của người Mông này, gia đình anh Thái đã có thêm thu nhập, giảm bớt khó khăn trong cuộc sống hàng ngày.

Anh Cứ A Thái chia sẻ: "Năm ngoái vợ chồng tôi mới trồng thử giống dưa này ở một thửa ruộng, cũng thấy cho thu nhập khá cao. Nếu so với lúa thì trồng dưa cho thu nhập cao gấp nhiều lần. Vì vậy năm nay, hai vợ chồng tôi tiếp tục trồng thêm diện tích. Nay đã được thu hoạch và vợ đã hái mang ra chợ bán được 3 - 4 lần. Tôi mong muốn Nhà nước hỗ trợ phân bón và kỹ thuật cho chúng tôi về trồng dưa chuột vụ đông như này, đồng thời hỗ trợ việc tiêu thụ sản phẩm để giúp cho người dân chúng tôi ổn định cuộc sống".

Chị Vàng Thị Của, bản Háng Á, xã Hồ Bốn cho biết, việc trồng giống dưa địa phương trong vụ đông xuân có hiệu quả kinh tế cao hơn so với trồng lúa. Hơn nữa, giống dưa này rất được thị trường ưa dùng vì cho quả thơm, giòn.

"Chúng tôi chủ yếu mang sang huyện Than Uyên (tỉnh Lai Châu) để bán. Có bao nhiêu dưa cũng không đủ cho họ mua, nên sang năm chúng tôi tiếp tục trồng loại dưa này để bán ra thị trường. Bán được dưa, chúng tôi có thêm thu nhập nhập để mua sắm cho gia đình và cho con đi học", chị Của tâm sự.

Để người dân tích cực trồng các loại cây có hiệu quả kinh tế, trong đó có dưa chuột vụ đông xuân, xã Hồ Bốn (huyện Mù Cang Chải, tỉnh Yên Bái) đã chỉ đạo các ban, ngành, đoàn thể, trong đó có Hội Cựu chiến binh tích cực tuyên truyền, hướng dẫn kỹ thuật trồng các loại cây ăn quả này nhằm giúp người dân canh tác hiệu quả, có thu nhập để ổn định đời sống.

Ông Cứ A Dà, Chủ tịch Hội Cựu chiến binh xã Hồ Bốn, huyện Mù Cang Chải cho hay: "Hội Cựu chiến binh xã đã tuyên truyền, vận động hội viên trồng các loại cây trái vụ, trong đó ưu tiên trồng dưa bản địa. Chúng tôi vận động hội viên và thành viên các gia đình hội viên cần tận dụng các chân ruộng thiếu nước để trồng các loại cây màu như dưa, lạc đỏ và hỗ trợ kỹ thuật để đảm bảo được thu hoạch".

Trước đây, bản Háng Á, xã Hồ Bốn chỉ có 03 hộ trồng dưa chuột bản địa, nay nhờ tuyên truyền, vận động của cán bộ về lợi ích kinh tế của giống dưa chuột bản địa nên cả thôn đã có 50 hộ gia đình thường xuyên trồng loại cây ăn quả này với diện tích gần 5 ha, sản lượng gần 38 tấn quả, giá bán bình quân 15 -20.000đ/kg.

Trao đổi với PV, ông Sùng A Kháng, Phó Chủ tịch UBND xã Hồ Bốn (huyện Mù Cang Chải, tỉnh Yên Bái) cho biết, chính quyền địa phương đã phối hợp với cán bộ huyện hướng dẫn bà con cách trồng, cách bón phân, tưới nước làm sao để hiệu quả, đặc biệt khi thời tiết ở vùng này thường hanh khô, thiếu nước.

"Chúng tôi cũng hướng dẫn bà con thu hoạch tập trung và tiêu thụ bên huyện Than Uyên (tỉnh Lai Châu) hoặc chở về thị trấn Mù Cang Chải để tiêu thụ. Qua trồng dưa, bà con đã có thêm thu nhập mua phân bón và trang trải cuộc sống để cuộc sống tốt lên", Chủ tịch UBND xã Hồ Bốn nhấn mạnh.

Dưa chuột là loại cây dễ trồng, dễ chăm sóc, không đòi hỏi kỹ thuật cao, thích nghi thời tiết ở vùng cao. Từ loại cây trồng quen thuộc, đã gắn bó lâu đời với bà con người Mông ở Hồ Bốn, dưa chuột bản địa đã trở thành cây trồng hàng hoá, mang lại thu nhập cho người dân và góp phần phát triển kinh tế - xã hội tại địa phương.