Thơm sực nức mùi lúa nếp ở hội giã cốm ở thung lũng Ngọc Chiến

Hội giã cốm nằm trong khuôn khổ Lễ hội “mừng cơm mới, được tổ chức vào tháng 9 dương lịch hàng năm. Đây là nét sinh hoạt văn hóa truyền thống của đồng bào dân tộc Thái trắng ở xã Ngọc Chiến. Hội giã cốm mở đầu cho vụ thu hoạch những bông lúa chín đầu tiên trên cánh cồng Ngọc Chiến. Với ước muốn cầu mong cho mưa thuận gió hòa, mùa màng tốt tươi bội thu.

Hội giã cốm của người Thái trắng ở Ngọc Chiến.

Giống lúa nếp tan là một đặc sản của vùng đất Ngọc Chiến với hương thơm đặt trưng không phải nơi nào cũng có, được người Thái trắng trồng từ bao đời nay. Khi những ruộng lúa bắt đầu chín những bông lúa đầu tiên, cũng là lúc người Thái ở Ngọc Chiến xuống ruộng chọn ngắt những bông lúa chất lượng ngon nhất về làm cốm.

 Năm nay, hội thi giã cốm có sự tham gia của 4 đội, thành viên là những người phụ nữ Thái đến từ các bản ở Ngọc Chiến. Trước khi tham gia hội thi các đội sẽ phải chuẩn bị thóc và các dụng cụ để làm cốm. Hội thi diễn ra trong không khí hòa hứng trước sự cổ vũ nhiệt tình của đông đảo khán giả.

Công việc giã cốm được  làm hoàn toàn bằng thủ công gồm: 2 người đứng hai bên dùng, mỗi người cầm 1 cái chày thay phiên nhau giơ lên giã xuống nhịp nhàng.

Để làm được cốm ngon, thóc phải được chọn từ giống lúa nếp tan, đặc sản của địa phương, không nên chọn lúa quá già hay quá non. Sau đó, đưa thóc vào chảo rang trong khoảng thời gian 20 – 30 phút cho thóc chín, rồi để nguội.

Các đội thi sẽ cho thóc cối giã đều cho bong vỏ trấu bên ngoài, rồi sàng sảy hết cám và vỏ trấu cho ra những hạt cốm xanh tươi với mùi thơm hấp dẫn.

Cốm giã xong được đổ ra mẹt sàng sạch vỏ, sau đó có thể ăn ngay.

Ông Lò Văn Pháng, Chủ tịch UBND xã Ngọc Chiến cho biết: Hội giã cốm của đồng bào Thái trắng nằm trong khuôn khổ lễ hội “mừng cơm mới”. Đây là nghi thức có ý nghĩa đặc biệt quan trọng không thể thiếu của ngày hội, mang nét đẹp văn hóa truyền thống trong đời sống sinh hoạt của đồng bào Thái. Qua ngày hội, góp phần làm phong phú thêm đời sống tinh thần của người dân, thu hút du khách đến với vùng đất tươi đẹp Ngọc Chiến.