2 thạc sỹ, 3 kỹ sư chăm sóc một trại dưa lưới 1.600m2

Ai nấy bất ngờ khi cắn một miếng dưa Taki vừa hái trong nhà màng. Mùi thơm nhẹ thoang thoảng, miếng dưa màu cam tươi rói, giòn, dẽ, vị ngọt tự nhiên có vẻ như làm tan biến định kiến lâu nay… “Lần đầu mua dưa lưới ở siêu thị gần nhà, tôi thề không mua nữa! Nhưng từ hồi ăn dưa ở đây tôi bắt đầu ghiền”, cô gái tên Linh nói như vậy khi đã là chủ của trại dưa ở xã Đông Thạnh, huyện Châu Thành, tỉnh Hậu Giang.

Định kiến dưa lưới ngon lành gì khiến cho nhóm kỹ thuật của ThS Lâm Đông Tùng quyết tìm ra cách thuyết phục, bằng cách tạo ra món ngon có sức lay chuyển từ nghi ngờ sang đồng thuận.

Ngay cả người Hậu Giang cũng ít biết trại dưa này chỉ vì trại dưa ẩn mình sau cánh cổng, rào chắn cẩn thận. Trồng dưa cũng chẳng có gì ồn ào.

Giá tại vườn 50.000 đồng/kg, so giá siêu thị tại Sài Gòn, Bình Dương thì thưởng thức tại vườn “đã” hơn nhiều. Trại dưa hứa hẹn những ngày ồn ào, nhưng cứ nhìn những trái dưa vừa hái được dán nhãn Seagull ADC chở về Sài Gòn, tiêu thụ trong nội bộ. Còn lâu, dân địa phương mới được nếm.

Công ty CP nông nghiệp Hải Âu, nhà đầu tư đã làm như vậy để nội thưởng thức, đánh giá trước khi thực hiện một cuộc đổ bộ với quy mô 100.000 trái/năm, chảy ra thị trường từ 4ha nhà màng trồng dưa công nghệ cao ở Tây Ninh và Hậu Giang.

Dưa lưới là giống chịu nhiệt cao, trồng ở Tây Ninh thích hợp hơn. Tại đồng bằng, mùa mưa không thành công như mùa nắng, nhưng có khi những biến đổi khí hậu lại dễ thích ứng, theo ThS Lâm Đông Tùng, ngay từ đầu đã có những tranh cãi “tại sao phải trồng dưa lưới Nhật, ngon lành gì?” Nhưng chính định kiến này khiến cho nhóm kỹ thuật của ông quyết tìm ra cách thuyết phục bằng cách tạo ra món ngon có sức lay chuyển từ nghi ngờ sang đồng thuận.

Nhà màng lập từ năm 2013, khởi đầu giai đoạn chuyển từ sản xuất lúa giống sang trồng dưa lưới, nấm theo công nghệ cao, giá trị vượt trội.

ThS Tùng, tốt nghiệp khoá 22 khoa nông nghiệp sinh học ứng dụng, 12 năm làm việc ở viện Lúa đồng bằng sông Cửu Long, trực tiếp điều hành trại dưa, cho biết: so với diện tích nhà màng (16.000m2) thì mật độ lao động kỹ thuật ở đây khá tập trung, sau dưa lưới Taki, chúng tôi sẽ làm thêm nấm bào ngư, rau, heo, gà theo chuẩn an toàn. Cái chính là họ phải chứng minh tạo vật thiên nhiên toòng teng trên mỗi dây dưa ngon như mơ.

Ngay từ đầu chuẩn dưa Taki ở đây phải đạt GlobalGAP thay vì dừng ở VietGAP. Giữa hai cấp độ chứng nhận này, đối với ông Tùng chỉ là dấu mốc hoàn thiện các hạng mục bắt buộc của trại dưa, bảo đảm chất lượng ngon – lành. Đầu tư 1.000m2 nhà màng tốn khoảng 300 triệu đồng, mỗi đợt thu hoạch 2.500 trái (1.600m2), năng suất khoảng 3 – 3,2 tấn, lãi 30%. Xoay vòng 4 vụ/năm sẽ hoàn vốn. Nếu chỉ có vậy thì đây là chuyện nhỏ, nhà nông nào ở chung quanh cũng có thể học hỏi, áp dụng, là làm được?

“Cái gì làm ra vị ngon? Phân bón, tưới tiêu, giống… Nhóm kỹ thuật phải đưa ra công thức cách chăm sóc phù hợp ngoại cảnh, sinh trưởng, tự điều chỉnh chế độ. Mỗi dây một trái, giá thể phải thay sau kỳ thu hoạch. Nước tưới đúng tiêu chuẩn nước sinh hoạt… Các nông dân có thể học, sẽ thành công nếu thực hiện nghiêm túc kỷ luật quản lý, quy trình giám sát chất lượng”, ông Tùng nói. Nói vậy, nhưng ai cũng biết để giám sát chất lượng dù mỗi dây chỉ để một trái, loại 1 chiếm 80% là điều kiện bất khả thi với số đông nhà nông truyền thống.

Nhà nông “đời mới” không dùng thuốc hoá học, chỉ dùng tỏi, ớt, hành chế biến thành chế phẩm sinh học, trái ngon chắc chắn không có dư lượng thuốc, không nhiễm kim loại nặng. 65 ngày/đợt thu hoạch, cộng thời gian chuẩn bị, mỗi vụ khoảng 90 ngày; các siêu thị đang chú ý các nhà nông này vì họ có thể đẩy giá Taki chuẩn quốc tế với giá 120.000 đồng/kg.

“Chúng tôi không ham giá dưa quá cao, hiện tại chỉ để dưa có trọng lượng 1,2 – 1,6kg/trái, lớn hơn sẽ khó bán. Không phải cứ là hàng sạch thì phải giá cao. Cố gắng giữ giá thành ngang ngửa hệ thống sản xuất bình thường, việc đó không khó, nhưng không phải ai cũng làm được nếu không để ý sức mua của bà con mình”, ThS Tùng nói.