Ukraine 'đã nghèo còn mắc cái eo' khi túi tiền của Kiev bốc hơi cả tỷ USD/năm vì thị trường chợ đen

Thị trường chợ đen được cho là đang khiến ngân sách Ukraine bốc hơi cả tỷ USD/năm. Ảnh minh họa: NV Business

Viết trên NV Business vào ngày 15/4, ông Hetman nhấn mạnh, chỉ riêng thiệt hại do trốn thuế trong các lĩnh vực thuốc lá, rượu và dầu khí đã làm ngân sách Ukraine bốc hơi tới 60 tỷ hryvnia (2,2 tỷ USD) vào năm 2021.

Tuy nhiên, ông Hetman lưu ý rằng theo tính toán của các chuyên gia, những hoạt động phi pháp của thị trường hàng hóa có thể bị đánh thuế của Ukraine đã giảm.

Ví dụ, tỷ trọng kinh tế "ngầm" (hay còn gọi là thị trường chợ đen) trong lĩnh vực dầu khí đã giảm từ 27% năm 2020 xuống 11% vào năm 2022. Song mức thiệt hại cho ngân sách Ukraine vẫn lên tới khoảng 10 tỷ hryvnia (270,6 triệu USD)/năm.

Hetman cho biết: “Vào năm 2022, thị trường nhiên liệu đã có những thay đổi đáng kể khi một phần sản phẩm nội địa bị phá hủy trong khi các cơ quan quản lý tăng cường hoạt động kiểm tra. Điều này gây khó khăn cho thị trường chợ đen”.

Tỷ lệ doanh thu ngầm trong ngành công nghiệp thuốc lá cho thấy một xu hướng khác. Năm ngoái, nó lên tới khoảng 20%, làm bốc hơi ngân sách Ukraine tới 19 tỷ hryvnia (514,1 triệu USD)/năm.

Ước tính, trong giai đoạn 2020-21, 15% người Ukraine hút thuốc lá điếu, 5% hút thuốc lá điện tử và 6% hút xì gà điện tử; đến năm 2022, các con số thay đổi thành 12% thuốc lá điếu, 10% hút thuốc lá điện tử và 10% xì gà điện tử, theo Viện Xã hội học Quốc tế Kiev.

Tỷ lệ các sản phẩm thuốc lá bất hợp pháp tại thị trường Ukraine đã tăng lên mức kỷ lục 21,9% vào mùa hè năm 2022. Tỷ lệ này giảm xuống 18% vào mùa thu năm 2022, trước khi kết thúc năm với mức 19,9%.

Thị trường rượu chợ đen ở Ukraine có xu hướng giảm trong những năm gần đây, từ 41% năm 2018 xuống 36% vào năm 2022 và khiến Kiev thiệt hại khoảng 9 tỷ hryvnia (243,5 triệu USD)/năm.

Theo dữ liệu của Ukraine năm 2022, thị trường rượu chợ đen ở nước này vẫn lớn và gây thất thoát ngân sách đáng kể.

Số tiền thuế tiêu thụ đặc biệt thiếu hụt do thị trường chợ đen đối với rượu có thể đã khiến Ukraine mất 11,84 tỷ hryvnia (320,4 triệu USD) vào năm ngoái, so với 9,99 tỷ hryvnia (366,2 triệu USD) vào năm 2021.