Phiên chợ một năm chỉ họp một lần và chỉ bán duy nhất một mặt hàng: Chợ lá

Theo các tiểu thương, không ai biết chợ hình thành từ lúc nào. Chỉ biết mỗi năm chợ chỉ họp một lần từ ngày 22 tháng Chạp đến 29 Tết. Từ 5 giờ sáng, các tiểu thương đã soạn hàng ra bán cho đến tối.

Chợ lá họp mỗi năm một lần từ 22 tháng Chạp đến trưa 29 Tết. Ảnh: T.N.

Gọi là chợ lá nhưng ở đây không có quầy hàng, ki-ốt khang trang, không có ban quản lý chợ…. Ấy thế mà mọi hoạt động kinh doanh rất trật tự, nề nếp. Đáp ứng nhu cầu mua lá để gói bánh chưng, bánh tét ngày Tết, chợ bán đủ loại lá dong, lá chuối, khuôn bánh, lạt tre, lạt giang…. Việc mua bán chỉ vỏn vẹn khoảng 1 tuần trước Tết nhưng thu hút đông khách đến, tạo không khí rộn ràng.

Tiểu thương từ nhiều nơi tập trung về đoạn đường này, bán sỉ lẻ các loại lá cho các lò nấu bánh lớn nhỏ hoặc người dân gói bánh cúng Tết. Nếu như những chiếc lá dong dùng để gói bánh chưng, thì lá chuối được dùng để gói bánh tét, bánh ít, nem chả….

Người dân tìm đến chợ lá như một thói quen, tấp xe vào lựa lá, lựa lạt, tạo nên khung cảnh rộn ràng ngày xuân. Ảnh: T.N.

Hơn 10 năm buôn bán ở chợ lá, ông Lê Văn Thịnh (48 tuổi) chứng kiến cảnh chợ khi đông đúc, đắt hàng, khi vắng vẻ, ế ẩm. Dẫu vậy, công việc bán lá dịp Tết ở đây cũng đem lại cho ông nguồn thu khá để trang trải và sửa soạn đón Tết ấm cúng hơn.

Tỉ mỉ xếp từng chiếc lá dong, ông Thịnh phấn khởi nói: "Cứ khoảng 22 tháng Chạp là tôi lại mua lá từ miền núi Đại Lộc, Nam Giang, Tây Giang (tỉnh Quảng Nam) để về xuôi bán. Có loại lá dong và lạt được đặt mua từ ngoài Bắc. Lá chuối có 2 loại: lá chuối sứ và chuối đá, hoặc lá chuối quê và chuối rừng".

Những ngày đầu mở bán khách mua đa phần là các lò bánh, làm nem chả. Từ khoảng 25 tháng Chạp, khi người dân bắt đầu nghỉ Tết thì khách mua lẻ lá về gói bánh cho gia đình nhiều hơn, phiên chợ thu hút khách mua từ sáng đến tối.

Người bán sẽ tư vấn để khách mua vừa đủ lượng lá và lạt cần dùng, tuỳ theo nhu cầu biếu tặng hay dùng trong gia đình mà chọn loại lá phù hợp, giá thành hợp lý.

Không ai chỉ ai, cứ đến cận Tết, người dân lại tìm đến chợ lá như một thói quen, tấp xe vào lựa lá, lựa lạt, tạo nên khung cảnh rộn ràng ngày xuân. Bà Lê Thị Tâm (55 tuổi), đã có hơn 20 năm bán lá ở khu vực này cho biết, ngày thường bà cũng bán lá chuối, bỏ cho các cơ sở làm bánh, nhưng vào dịp Tết thì bán thêm lá dong và sợi lạt để người dân gói bánh chưng.

Mỗi chiếc bánh chưng cần khoảng chừng 3-4 chiếc lá dong. So với lá chuối, lá dong có hình ê líp, tán lá to, dài, rộng và có màu xanh tươi đẹp mắt hơn nên rất được mọi người ưa chuộng. Tuỳ vào loại lá đẹp hay xấu, độ tươi xanh và kích cỡ to hay nhỏ mà giá thành dao động từ 40.000-60.000 đồng/bó (50 lá).

Lá chuối được bán theo ký, thường được dùng để gói bánh tét, nem chả. Lá chuối đá 8.000 đồng/kg, chuối sứ mềm và đẹp hơn nên có giá cao 14.000-20.000 đồng/kg. Ngoài ra, các tiểu thương còn bán khuôn gói bánh chưng nhiều kích cỡ với giá từ 20.000-35.000 đồng/cái.

Theo những người bán lá, dù ngày nay thịnh hành xu hướng gói bánh bằng dây ni lông, tiện lợi, đỡ nhọc công, nhưng việc gói bánh bằng sợi lạt truyền thống vẫn được một bộ phận người dân yêu thích. Bởi chiếc bánh tét, bánh chưng cổ truyền phải được gói thủ công và được buộc bằng sợi lạt mềm dẻo mới tăng phần ý nghĩa.

Bà Nhỏ cho hay, bà vừa bán ống giang vừa bán lạt giang đã chẻ sẵn để đáp ứng nhu cầu tiện lợi, tiết kiệm thời gian cho người mua, giá bán từ 7.000-17.000 đồng/bó (tuỳ số lượng). Mọi năm bà bán trung bình được 100kg lá mỗi ngày. Sau khi trừ tất cả chi phí thì kết thúc phiên chợ bà thu lãi vài triệu đồng.

Phấn khởi vì lựa mua được bó lá dong xanh đẹp, chị Hà Linh chia sẻ: "Cứ đến cận Tết là tôi lại cùng mẹ ra góc đường này để mua lá dong về gói bánh chưng. Lá bán ở đây được các tiểu thương tuyển chọn sẵn nên đảm bảo chất lượng đẹp, tươi mà giá cũng phải chăng. Nếu như không có góc chợ này thì dịp Tết đến tôi cũng không biết tìm mua lá ở đâu".