Nợ xấu "tàu 67" lên đến 6.397 tỷ đồng, Bộ NNPTNT kiến nghị một việc để gỡ khó cho ngư dân

Đóng tàu 67, mục tiêu hiện đại hóa tàu cá bước đầu đạt được

Theo Thứ trưởng Bộ NNPTNT Phùng Đức Tiến, sau 7 năm triển khai thực hiện, các chính sách được Chính phủ quy định tại Nghị định 67 đã phát huy hiệu lực, hiệu quả, đáp ứng nguyện vọng của đông đảo ngư dân.

 Mục tiêu hiện đại hóa tàu cá bước đầu đã đạt được, số lượng tàu khai thác gần bờ giảm (13,2%), số lượng tàu cá khai thác xa bờ tăng (20,1%) so với năm 2014; tai nạn tàu cá giảm đáng kể; góp phần tích cực bảo vệ an ninh, chủ quyền quốc gia trên biển; nhiều mô hình liên kết sản xuất trên biển đã hình thành và phát triển.

Năm 2021, tốc độ tăng giá trị sản xuất thủy sản (giá so sánh năm 2010) đạt 3,01%; tổng sản lượng đạt 8,73 triệu tấn, tăng 38,6% so với năm 2014 (6,3 triệu tấn), trong đó sản lượng sản lượng khai thác đạt 3,92 triệu tấn, tăng 35% với năm 2014 (2,9 triệu tấn). Kim ngạch xuất khẩu thủy sản đạt 8,89 tỷ USD, tăng 11% so với năm 2014.

Trong giai đoạn 2015-2020, thực hiện đầu tư, nâng cấp hoàn thành đối với 16 dự án với tổng kinh phí đầu tư là 3.604,8 tỷ đồng, bao gồm: Đầu tư dự án nâng cấp cảng cá, khu neo đậu tránh trú bão, hạ tầng nuôi trồng thủy sản, chương trình giống thủy sản. 

Kết quả đầu tư đã góp phần nâng cấp, hiện đại hóa hệ thống cảng cá, lượng hàng qua cảng tăng thêm 55.000 tấn/năm, công suất khu neo đậu tránh trú bão tăng thêm hơn 2.200 tàu; diện tích nuôi trồng thủy sản tăng thêm khoảng 4.140ha.

Đáng chú ý, theo Thứ trưởng Phùng Đức Tiến, đội tàu cá đánh bắt xa bờ từ 22.000 chiếc (năm 2014) đã tăng lên trên 31.000 tàu (năm 2021) với công suất lớn, trang bị hiện đại về kỹ thuật công nghệ. 

Trong số hơn 9.000 tàu cá xa bờ tăng thêm có 1.070 tàu cá đóng mới và 146 tàu cá nâng cấp thực hiện theo chính sách tại Nghị định 67, chiếm 13,5%.

Tuy nhiên, việc thực hiện Nghị định 67 cũng còn một số tồn tại, nhiều tàu hoạt động không hiệu quả. 

Theo báo cáo của các ngân hàng thương mại, đến cuối năm 2021, tổng dư nợ còn 9.520 tỷ đồng của 1.132 tàu, trong đó nợ xấu là 6.397 tỷ đồng, tỷ lệ nợ xấu là 67,2%.

Trong khi đó, chính sách đào tạo, hướng dẫn kỹ thuật cho thuyền viên đi trên tàu vỏ thép, vật liệu mới hoặc ứng dụng công nghệ mới trong khai thác, bảo quản sản phẩm còn rất thấp, mới đạt khoảng 10% so với yêu cầu thực tế.

Một số địa phương quá trình tham gia thực hiện còn thụ động, phê duyệt phương án sản xuất kinh doanh, chủ tàu đủ điều kiện vay vốn đóng mới còn chưa đúng, chưa bám sát thực tế.

Đối với các tàu vỏ thép hư hỏng, Thứ trưởng Phùng Đức Tiến cho biết, ngay sau khi các tàu vỏ thép xuất xưởng, bàn giao cho chủ tàu đưa tàu vào hoạt động sản xuất đã có 41 tàu bị hư hỏng, tranh chấp giữa chủ 7 tàu và nhà máy đóng tàu kéo dài đến cuối năm 2017 đã giải quyết xong. Hiện nay số tàu trên đã đi vào hoạt động bình thường.

Tuy nhiên, nhiều chủ tàu không thực hiện thường xuyên duy tu, bảo dưỡng tàu cá, đặc biệt tàu vỏ thép theo quy trình, dẫn đến một số tàu bị gỉ sét, xuống cấp, ảnh hưởng nghiêm trọng đến tuổi thọ, hoạt động của tàu. 

Một số chủ tàu không đủ năng lực để quản lý, vận hành, khai thác tàu mới đóng quy mô lớn, hiện đại. Vì vậy, khi tàu đóng xong đi vào hoạt động đạt hiệu quả thấp.

Xử lý nợ xấu vay đóng tàu 67

Để tháo gỡ những khó khăn hiện nay cho người dân và các gân hàng cho vay, đảm bảo hiệu quả các chính sách ban hành, Bộ NNPTNT kiến nghị Thủ tướng xem xét, chỉ đạo Bộ Tài chính chỉ đạo các doanh nghiệp bảo hiểm tiếp tục thực hiện chính sách bảo hiểm cho ngư dân theo quy định tại nghị định. 

Không thực hiện việc chỉ định các doanh nghiệp bán bảo hiểm cho tàu cá, thuyền viên tham gia thực hiện chính sách nhằm tạo thuận lợi cho ngư dân lựa chọn doanh nghiệp để mua bảo hiểm và được hưởng chính sách hỗ trợ.

Ngân hàng Nhà nước Việt Nam xem xét quy định cơ cấu lại thời hạn trả nợ, giữ nguyên nhóm nợ để ngư dân tiếp tục được hưởng hỗ trợ lãi suất đối với các khoản cho vay đóng mới, nâng cấp tàu gặp rủi ro do các nguyên nhân khách quan, bất khả kháng, nhằm tạo điều kiện cho các chủ tàu tiếp tục hoạt động sản xuất, trả nợ vốn vay. Đồng thời nghiên cứu đề xuất cơ chế chuyển nhượng tàu cá nhằm tháo gỡ các khoản vay nợ xấu.

UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương cần chỉ đạo các cơ quan chức năng của địa phương tăng cường công tác đào tạo, bồi dưỡng kiến thức vận hành, khai thác của tàu cá vỏ thép và vật liệu mới cho ngư dân; kiểm tra, giám sát thường xuyên việc thực hiện các quy định, quy trình duy tu bảo dưỡng tàu cá vỏ thép, quy định về cải hoán, chuyển đổi nghề…