Nghi lễ Tế nữ quan trong lễ hội Đền Mẫu Âu Cơ có gì đặc sắc?

Sáng 28/1 (mùng 7 tháng Giêng), tại xã Hiền Lương, huyện Hạ Hòa, tỉnh Phú Thọ long trọng tổ chức lễ dâng hương theo nghi thức truyền thống để tưởng nhớ và tri ân công đức Tổ Mẫu Âu Cơ.

Ngay từ sáng sớm, hàng nghìn du khách thập phương đã nô nức đổ về Đền Mẫu Âu Cơ để tham dự ngày hội. Mở đầu lễ hội là lễ tế thành hoàng làng và rước kiệu, rước lễ vật từ đình Đức Ông về Đền Mẫu Âu Cơ.

Lễ dâng hương, dâng hoa, lễ vật với 100 cầu bánh ngọt, quả, rượu, trà, trầu và hương, hoa, mâm cơm chay, cơm mặn (lễ vật của 100 người con dâng lên mẹ Âu Cơ) nhằm tri ân công đức Tổ Mẫu Âu Cơ, cầu mong Tổ Mẫu phù hộ cho quốc thái dân an, mưa thuận gió hòa, mọi người có cuộc sống ấm no, bình an, hạnh phúc.

Tiếp đó, các đại biểu và đông đảo quần chúng nhân dân, du khách thập phương đã lắng nghe chúc văn tri ân công đức Tổ Mẫu Âu Cơ. Trong đó nhấn mạnh về huyền thoại Âu Cơ kết duyên với Đức Tổ Lạc Long Quân, sinh ra bọc 100 trứng, nở thành 100 người con, sau đó 50 người con theo cha xuống biển, còn 50 người con theo mẹ Âu Cơ lên núi.

Trong hành trình đưa 50 người con lên thượng nguồn sông Hồng mở mang bờ cõi, Tổ Mẫu Âu Cơ đã dừng chân ở Hiền Lương, huyện Hạ Hòa. Tại đây, Mẫu Âu Cơ thấy phong cảnh hữu tình, đất đai trù phú, người đã cho khai khẩn đất hoang, lập thôn ấp, dạy dân cấy lúa, trồng dâu, nuôi tằm, dệt vải; biến vùng đất hoang sơ thành trù phú.

Nối tiếp phần lễ là nghi thức Tế nữ quan. Đội Tế nữ quan trong trang phục áo dài, đầu đội khăn kim tuyến, thắt lưng dải lụa, chân đi hài thêu, cùng chủ tế nữ mặc bộ lễ phục màu đỏ thực hiện nghi thức tế lễ truyền thống.

Theo các cụ cao niên xã Hiền Lương, Tế nữ quan là một nghi lễ đặc biệt, là nét đặc trưng riêng và không thể thiếu của lễ hội để tưởng nhớ về nguồn cội, tri ân công đức Tổ Mẫu Âu Cơ.

Do đó, việc lựa chọn những người tham gia đội tế lễ phải được thực hiện cẩn thận, kỹ lưỡng. Yêu cầu chung của đội Tế nữ quan gồm 12 nữ thanh tân, phẩm hạnh tốt, khỏe mạnh, xinh xắn, gia đình song toàn, không có tang chế.

Sau phần Tế nữ quan, dân làng Hiền Lương và khách thập phương bắt đầu vào đền lễ Mẫu, dâng hương, dâng sớ tỏ lòng thành kính tưởng nhớ Thánh Mẫu và cầu chúc cho một năm mới gặp nhiều may mắn.

Đến gần trưa, lễ tế Tổ Mẫu hoàn tất, kiệu được rước từ đền trở về đình trong âm thanh của tiếng trống, tiếng chiêng, thanh la, não bạt, tiếng bát âm và đông đảo dân làng.

Cùng với các nghi thức tế lễ, tại lễ hội Đền Mẫu Âu Cơ còn diễn ra nhiều trò chơi dân gian trong khuôn viên đền như đu tiên, thi đấu cờ người, tổ tôm điếm, kéo co... đặc biệt còn có phần ca hát những bài hát ca ngợi Mẫu Âu Cơ và công đức của người.

Ông Ngô Anh Vũ, Trưởng Ban tổ chức Lễ hội Đền Mẫu Âu Cơ năm 2023 nhấn mạnh: "Việc tổ chức Lễ hội Đền mẫu Âu Cơ thể hiện niềm tôn kính của các thế hệ con cháu Lạc Hồng đối với tiên tổ đã có công dựng nước, mở mang bờ cõi".

Trở về với Đền Mẫu Âu Cơ là thể hiện bản sắc văn hóa truyền thống, đạo lý cao đẹp của dân tộc Việt Nam "uống nước nhớ nguồn". Đây cũng là dịp, là nơi để người dân hướng về cội nguồn, cùng nhau đoàn kết, vượt qua mọi gian nan, thử thách, nỗ lực phấn đấu, xây dựng và bảo vệ quê hương, đất nước văn minh giàu đẹp.

Theo ông Vũ, năm nay, các hoạt động văn hóa, thể thao được tổ chức từ ngày mùng 4 Tết với có sự tham gia của 22 đoàn vận động viên, diễn viên của các đơn vị trong và ngoài huyện, tranh tài ở 6 nội dung: Bóng chuyền da nam, bóng chuyền hơi (nam, nữ), kéo co, cờ tướng, đẩy gậy, tổ tôm điếm.

Các hoạt động văn hóa, văn nghệ thể dục, thể thao đã thu hút đông đảo người dân tham gia, tạo được không khí phấn khởi, vui tươi của ngày đầu Xuân năm mới. Đây cũng là điểm nhấn tạo sự sôi nổi trong trong mùa lễ hội năm Quý Mão 2023 khi các hoạt động trên đã phải dừng lại trong khoảng 2 năm do dịch Covid-19.