Bất ngờ đình trệ việc sơ tán dân thường ở Mariupol

Hiện vẫn chưa rõ điều gì đã khiến quá trình sơ tán bị ngưng trệ. Trước đó, quan chức thành phố cho biết lực lượng Nga đã pháo kích vào nhà máy ngay sau khi một đoàn xe buýt rời đi.

Hoàn cảnh của những thường dân bị mắc kẹt ở Mariupol đã trở thành tâm điểm của mối quan tâm nhân đạo trong bối cảnh cuộc chiến đã bước sang tháng thứ ba. Nga đã bao vây thành phố kể từ những ngày đầu của chiến sự, khiến dân thường bị mắc kẹt trong tình trạng thiếu thực phẩm, nước uống, thuốc men và điện.

Theo ước tính, còn khoảng 100.000 người Ukraine vẫn ở Mariupol, trong đó có 2.000 binh lính bên dưới nhà máy thép Azovstal - phần duy nhất của thành phố không bị người Nga chiếm đóng.

Ukraine cáo buộc Nga pháo kích khiến người dân không thể di tản, trong khi phía Nga nói chính quân Ukraine không cho người dân đi khỏi thành phố và nhà máy thép, bởi muốn giữ họ làm lá chắn sống trước các cuộc tấn công của Nga. 

Quá trình di tản

Hôm 2/5, một nhóm người sơ tán đầu tiên từ Mariupol đã đến thành phố Zaporizhzhia do Ukraine quản lý, cách thành phố cảng 230km về phía tây bắc.

Hội đồng thành phố cho biết các xe buýt vẫn chưa đến điểm đón đã thống nhất, đồng thời kêu gọi những người sơ tán ở nguyên vị trí.

Những thường dân đón xe buýt được cho là sống trong thành phố Mariupol, không phải từ các nhà máy thép Azovstal.

Đoạn phim từ bên trong nhà máy thép cho thấy các thành viên của trung đoàn Azov đang giúp dân thường đi xuyên qua đống đổ nát và lên xe buýt. Nhưng hàng trăm người vẫn mắc kẹt bên trong.

Một người phụ nữ lớn tuổi đi cùng với trẻ nhỏ nói rằng lương thực đang hết dần. "Người lớn có thể nhịn đói, nhưng trẻ em thì không".

Lực lượng của Tổng thống Nga Vladimir Putin hiện đang kiểm soát gần như toàn bộ thành phố Biển Azov, nối liền với lãnh thổ do Nga nắm giữ ở phía tây và phía đông.

Tuần trước, Moscow tuyên bố thay vì tấn công vào nhà máy thép Azovstal, họ sẽ phong tỏa nó. Tuy nhiên trên thực tế, các cuộc bắn phá vẫn tiếp tục.

"Hôm qua, khi các chuyến xe buýt rời Azovstal cùng với những người di tản, các cuộc pháo kích mới bắt đầu ngay lập tức", Petro Andryushchenko, phụ tá của thị trưởng Mariupol, nói với đài truyền hình Ukraine.

Liên Hợp Quốc và Ủy ban Chữ thập đỏ Quốc tế đã bắt đầu một hoạt động phối hợp với Ukraine và Nga  hôm 30/4 để đưa phụ nữ, trẻ em và người già ra khỏi các xưởng luyện thép.

Quân đội Nga cho biết 126 người đã rời Mariupol trong các đoàn xe an toàn trong 2 ngày 30/4 và 1/5 từ các nhà máy thép và nhiều quận khác đến Donetsk. Trong số này, 57 người đã chọn ở lại khu vực ly khai, trong khi những người khác quyết định đến các tỉnh do Ukraine kiểm soát.

Trong quá khứ, các quan chức Ukraine đã cáo buộc quân đội của Moscow cưỡng bức di dời dân thường từ các khu vực mà họ chiếm được sang Nga. Đáp lại, Moscow giải thích rằng những người dân này muốn đến Nga.

Những nỗ lực để mở các hành lang an toàn ra khỏi Mariupol cùng nhiều nơi khác đã thất bại.

Những người chạy trốn khỏi các khu vực do Nga chiếm đóng trước đây nói rằng xe của họ đã bị bắn cháy. Các quan chức Ukraine nhiều lần cáo buộc lực lượng Nga pháo kích vào các tuyến đường sơ tán đã thỏa thuận, mặc dù vậy những tuyên bố đều bị Moscow bác bỏ.

Chúng tôi có thể thấy tên lửa bay

Một nhân viên của Azovstal, người đã dành nhiều tuần trong hầm trú bom của nhà máy, nói với hãng tin Reuters về nỗi sợ hãi trong những ngày ở đây.

"Khi những quả đạn bắt đầu bắn xuống Azovstal, tôi đã nghĩ mình không thể sống sót", Natalia Usmanova kể lại.

Trong khi đó, Anastasiia Dembytska đã tận dụng thời gian ngừng bắn ngắn ngủi để rời Mariupol cùng con gái, cháu trai và chú chó của mình.

Bà nói với hãng tin AP rằng bà có thể nhìn thấy nhà máy thép từ cửa sổ của mình. Bà Dembytska sợ hãi: "Chúng tôi có thể nhìn thấy tên lửa đang bay và những đám khói bao trùm nhà máy".

Bà cho biết cả gia đình đã vượt qua nhiều trạm kiểm soát trên hành trình đến Zaporizhzhia và phải đợi 18 giờ mới được phép vào thành phố.

Giống như nhiều cư dân Mariupol khác, Dembytska và gia đình bà sống sót bằng cách nấu ăn trên một bếp lò tạm bợ và uống nước giếng. Trên đầu là những đợt bắn phá liên tục của quân Nga.

Con gái của Dembytska, Vladyslava nói: "Tôi rất sợ, nhưng rồi tôi cũng quen với nó".