Trách nhiệm hình sự trong vụ nhóm 'Lương Sơn Bạc' và 'Hoa Quả Sơn' hỗn chiến bằng vũ khí tự chế

Việc sử dụng vũ khí tự chế rất nguy hiểm

Luật sư Hoàng Tùng, Trưởng Văn phòng luật sư Trung Hòa (Đoàn luật sư TP.Hà Nội) cho hay, nhóm đối tượng trong vụ việc đều là các thanh thiếu niên có độ tuổi từ 15 đến 17 tuổi, là người chưa thành niên, chưa phát triển đầy đủ về nhân cách và đạo đức. Đây là độ tuổi các em đang được giáo dục phổ thông, giáo dục cơ bản về nhận thức, ý thức, đạo đức trong đó có ý thức chấp hành pháp luật.

Ở độ tuổi thanh thiếu niên là độ tuổi phát triển nhanh chóng về thể chất nhưng về tâm sinh lý có những bất ổn, thậm chí nổi loạn, thiếu kỹ năng kiểm soát cảm xúc dẫn đến thực hiện những hành vi có tính chất một phát, thiếu sự điều khiển của lý trí, có thể dẫn đến hành vi phạm tội.

Nguyên nhân dẫn đến việc người dưới 18 tuổi phạm tội có thể xuất phát từ việc: Sống trong môi trường thiếu lành mạnh, bị lôi kéo bởi bạn bè xấu; thiếu sự quan tâm, hỗ trợ từ các tổ chức, đoàn thể; chưa chú trọng việc giáo dục đạo đức, đặc biệt là đối với các học sinh cá biệt; công tác tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật chưa đạt kết quả cao.

"Đặc biệt trong trường hợp này là một nhóm đối tượng phạm tội, sử dụng mã tấu và bom xăng đuổi đánh nhau. Ngoài việc tác động trực tiếp đến sức khỏe, tính mạng của đối tượng tác động, còn ảnh hưởng đến sức khỏe, tính mạng, tài sản của những người xung quanh. Khi sử dụng các phương tiện này, hậu quả dù có xảy ra hay không nhưng khả năng gây hại cho nhiều người là rất lớn", luật sư Tùng nói.

Trong vụ việc này, cơ quan chức năng cũng sẽ xem xét nhóm đối tượng thực hiện hành vi vi phạm có người cầm đầu hay không. Trường hợp, phạm tội có tổ chức" thì đây là hình thức đồng phạm có sự câu kết chặt chẽ giữa những người cùng thực hiện tội phạm. Đây là trường hợp nhiều người cố ý cùng bàn bạc, câu kết chặt chẽ với nhau, vạch ra kế hoạch để thực hiện một tội phạm, dưới sự điều khiển của người đứng đầu. 

Tuy nhiên, không có sự lượng hóa cụ thể đối với sự câu kết, bàn bạc của những người phạm tội trong phạm tội có tổ chức, sự phân công nhiệm vụ, vai trò của những người đồng phạm. Trong đó, mỗi người thực hiện một hoặc một số hành vi và phải chịu sự điều khiển của người cầm đầu. 

Mức độ tăng nặng trách nhiệm hình sự phụ thuộc vào vai trò của từng người tham gia vào tội phạm và quy mô của vụ án. Vì vậy, khi quyết định hình phạt thì mức hình phạt của người tổ chức sẽ khác với những đồng phạm khác nếu các tình tiết khác của vụ án như nhau.

Nhóm đối tượng vi phạm có thể bị phạt tù

Theo luật sư Tùng, đối với hành vi chuẩn bị vũ khí, vật liệu nổ, hung khí nguy hiểm; thành lập hoặc tham gia nhóm tội phạm nhằm gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác của hai nhóm đối tượng nêu trên, có thể các đối tượng này sẽ phải chịu trách nhiệm hình sự với khung hình phạt là phạt cải tạo không giam giữ đến 02 năm hoặc phạt tù từ 03 tháng đến 02 năm theo quy định tại khoản 6 Điều 134 Bộ luật hình sự 2015.

Tuy nhiên, các đối tượng thuộc hai nhóm thanh thiếu niên nêu trên đều có độ tuổi từ 15 đến 17 tuổi nên khi truy cứu trách nhiệm hình sự sẽ phải áp dụng quy định về mức phạt tù có thời hạn áp dụng đối với người dưới 18 tuổi phạm tội được quy định tại Điều 101 Bộ luật hình sự 2015 (sửa đổi, bổng sung 2017).

Cụ thể, người từ đủ 16 tuổi đến dưới 18 tuổi khi phạm tội, đối với hình phạt là hình phạt tù có thời hạn thì mức hình phạt cao nhất được áp dụng không quá ba phần tư mức phạt tù mà điều luật quy định.

Người từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi khi phạm tội, đối với hình phạt là hình phạt tù có thời hạn thì mức hình phạt cao nhất được áp dụng không quá một phần hai mức phạt tù mà điều luật quy định

Ngoài ra, theo quy định tại điểm a và điểm n Điều 52 Bộ luật hình sự 2015 (sửa đổi, bổng sung 2017) phạm tội có tổ chức và dùng phương tiện có khả năng gây nguy hại cho nhiều người để phạm tội đều là những tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự.

Nêu quan điểm về vụ việc, bạn đọc Phạm Hưng (ở Vĩnh Phúc) cho hay, việc sử dụng phương tiện có thể gây ra nguy hiểm, có hại cả tính mạng, sức khoẻ, danh dự, nhân phẩm, uy tín… không chỉ cho đối tượng tác động của tội phạm mà còn cho những người khác khi thực hiện hành vi phạm tội.

"Việc dùng dùng bom xăng không chỉ tác động trực tiếp đến sức khỏe, tính mạng của đối tượng tác động mà còn ảnh hưởng đến sức khỏe, tính mạng, tài sản của những người xung quanh. Khi sử dụng các phương tiện này, hậu quả dù có xảy ra hay không nhưng khả năng gây hại cho nhiều người là rất lớn. Chính vì vậy, tôi đề nghị cơ quan chức năng xác minh, làm rõ, xử lý nghiêm đối với những người vi phạm", bạn Phạm Hưng nói.