Nhà thờ họ Đào ở một làng quê Ninh Bình có thờ một vị trạng nguyên, một vị tiến sỹ

Theo gia phả họ Đào, năm 1285, quân Nguyên – Mông sang xâm lược nước ta lần thứ 2, tiến sĩ Đào Dương Bật vâng mệnh vua Trần Nhân Tông về vùng đất có di tích ngày nay để chiêu dân lập ấp, làm nơi cảnh giới quân Nguyên – Mông cho khu trung tâm căn cứ địa Trường Yên.

 Di tích Nhà thờ họ Đào tọa lạc tại thôn Đông Trang, xã Ninh An, huyện Hoa Lư, tỉnh Ninh Bình.

   Di tích là nơi thờ cúng và tưởng niệm hai nhân vật lịch sử thuộc dòng họ Đào có công với dân với nước thời Trần là Đào Dương Bật (tiến sĩ thời Trần, có công trong kháng chiến chống quân Nguyên – Mông, lập nên vùng đất Đông Trang) và Đào Sư Tích (đỗ trạng nguyên năm 1374, giữ chức Nhập nội Hành khiển. Ngoài ra di tích còn thờ một số nhân vật nổi tiếng của họ Đào thời Hậu Lê: Đào Sỹ Từ, Đào Sỹ Kỳ, Đào Sỹ Lê, Đào Sỹ Hựu…

 Di tích là một công trình kiến trúc với nghệ thuật kiến trúc truyền thống của dân tộc. Mái lợp bằng ngói nam, hệ thống cột, kèo đều bằng gỗ lim. Chính cung còn lưu giữ được nhiều mảng chạm khắc gỗ ở kẻ. Nhìn chung kiến trúc của di tích mang phong cách thời Nguyễn. Di tích còn lưu giữ được nhiều hiện vật có giá trị từ thời Hậu Lê.

 Ngày nay, nhà thờ họ Đào đã trở thành nơi sinh hoạt văn hóa tâm linh của con cháu trong dòng họ. 

Các ngày giỗ, ngày lễ, con cháu họ Đào tập trung tại nhà thờ sum họp, bàn bạc về công việc của dòng họ. Với những giá trị đó, nhà thờ họ Đào đã đươc Bộ Văn hóa – thông tin (nay là Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch) xếp hạng là Di tích lịch sử văn hóa cấp Quốc gia năm 1994.