Cuộc tấn công sắp tới của Ukraine: Điều gì xảy ra nếu thất bại?

"Khả năng tồn tại của nhà nước Ukraine có thể dựa trên kết quả của cuộc tấn công này. Điều rõ ràng khiến Kiev lo ngại là nếu cuộc tấn công thất bại, họ có thể thua cuộc chiến. Tuy nhiên, điều khiến các nhà lãnh đạo Ukraine lo lắng nhất là Ukraine có thể thắng trận chiến tấn công này, nhưng kết quả chung cuộc vẫn là thua Nga", Daniel L. Davis, thành viên cấp cao về các ưu tiên quốc phòng và là cựu Trung tá trong Quân đội Mỹ đã có bài bình luận trên Tạp chí 19fortyfive.

Chuyên gia Daniel L. Davis cho rằng, Ukraine được cho là đang trong giai đoạn cuối chuẩn bị cho một cuộc tấn công mùa xuân chống lại Nga. Cho dù kết thúc thành công hay thất bại, điều này có thể sẽ đánh dấu cơ hội cuối cùng của Ukraine để phát động một chiến dịch tấn công quy mô lớn trong nửa năm hoặc hơn. Điều này đúng cho dù sau đó Ukraine nhận được bao nhiêu vũ khí và đạn dược của NATO chuyển giao.

Sau chiến dịch này, Ukraine sẽ sử dụng phần lớn đội hình còn lại chiến đấu có kinh nghiệm và được phương Tây đào tạo. Mặt khác, Nga vẫn có nguồn nhân lực đáng kể  cũng như năng suất sản xuất vũ khí đạn dược đang tăng theo thời gian. Đánh giá này hoàn toàn trái ngược với những gì nhiều chuyên gia quân sự đã khiến công chúng phương Tây tin tưởng.

Các nhà phân tích phương Tây chủ yếu dựa vào tuyên bố của họ về cơ hội của Ukraine để đẩy lùi các lực lượng Nga khi Kiev mua thiết bị hiện đại của NATO và các nước NATO tăng cường các khóa đào tạo cho Lực lượng Vũ trang Ukraine (UAF).

Người ta vẫn còn tranh cãi về việc vũ khí của NATO và việc huấn luyện nhanh chóng có thể cải thiện khả năng tấn công của Ukraine đến mức nào, nhưng ngay cả khi sự cải thiện này đúng như quảng cáo, rất ít nhà phân tích phương Tây đã giải quyết được câu hỏi quan trọng nhất: Điều gì xảy ra sau cuộc tấn công?

Khả năng ngắn hạn của cuộc tấn công mùa xuân của Ukraine

Hoàn toàn có khả năng cuộc tấn công này sẽ gây tổn thất đáng kể cho các lực lượng của Nga và chiếm lại một phần nhỏ của những lãnh thổ đã mất vào tay Nga. Vì những lý do rất thực tế, rất khó có khả năng UAF sẽ lặp lại thành công vang dội của cuộc tấn công Kharkov vào tháng 9 năm ngoái, lúc đó hàng nghìn km2 lãnh thổ đã được tái chiếm chỉ trong vài tuần. Cũng có khả năng quân đội của Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky có thể chịu thương vong nghiêm trọng trong khi thu được rất ít trong lần phản công sắp tới này.

Tuy nhiên, điều quan trọng hơn là những gì tiếp theo. Thành công hay thất bại, cán cân quyền lực giữa hai bên sẽ như thế nào, và điều gì có thể được kỳ vọng một cách hợp lý trong giai đoạn tiếp theo? Quá ít nhà phân tích xem xét bối cảnh của bất kỳ hành động cụ thể nào. Xu hướng là xem xét bất kỳ cuộc tấn công cụ thể nào một cách cô lập, như thể người thắng hoặc kẻ thua trong một chiến dịch nhất định sẽ là người thắng hoặc kẻ thua trong cuộc xung đột. Đó không phải là cáchhoạt động của một cuộc chiến tranh.

Chiến tranh Ukraine: 14 tháng đầu tiên của cuộc chiến đã chứng kiến nhiều thay đổi kịch tính

Chúng ta không cần phải nhìn lại lịch sử quân sự xa hơn, chỉ cần nhìn vào năm cuối cùng của cuộc chiến này để hiểu động lực của chiến đấu. Trong vòng mở màn, Ukraine đã không chuẩn bị về mặt quân sự cho một cuộc tấn công khi quân đội Nga tràn vào nước này và Kiev đã phải chịu tổn thất gây sốc gần 1/4 lãnh thổ của Ukraine. Tuy nhiên, UAF đã nhanh chóng phục hồi sau đòn ban đầu và khiến Moscow "chảy máu mũi", buộc xe tăng của quân đội Nga phải rút hàng loạt khỏi các khu vực Kiev và Kharkov, đồng thời thúc đẩy mạnh mẽ tinh thần của UAF.

Nga sau đó đã thay đổi mục tiêu và định hướng lại đội hình của mình. Quân đội Nga thọc nắm đấm bọc thép của mình vào Donbass, chiếm hết thị trấn này đến thị trấn khác, đạt đỉnh cao vào đầu tháng 7 với sự thất thủ của Lysychansk. Nga đã có động lực đáng kể. Có vẻ như các lực lượng Nga sẽ tiếp tục tiến tới Bakhmut, rồi tới Kramatorsk và xa hơn nữa. Thay vào đó, Ukraine đã phát động một cuộc tấn công dự kiến ở khu vực Kherson và một cuộc tấn công bất ngờ ra khỏi Kharkov và đẩy lùi quân Nga hơn 100 km về phía đông. 

Nhưng lực lượng dự trữ của Nga đã nhanh chóng được đưa vào hàng ngũ. Đến tháng 11, họ ổn định mặt trận phía đông sông Dnipro ở phía nam và gần Svatovo ở phía bắc, ngăn chặn cuộc tấn công của Ukraine. Bắt đầu từ tháng 12, các đội hình của Nga có sự huy động mới đã bắt đầu từ từ đẩy lùi lực lượng Ukraine về phía tây, chiếm được một số thị trấn vừa và nhỏ, nổi bật là Soledar ở phía bắc và tấn công mạnh vào các mặt trận khác như  Bakhmut, Avdiivka, và các hướng khác như Zaporizhzhia và Kherson.

Trong khi đó, Bộ Tổng tham mưu Ukraine đã dành nhiều tháng để thành lập, trang bị và huấn luyện một lực lượng tấn công với khoảng 80.000 quân. Lực lượng tấn công này đã được trang bị nhiều phương tiện bọc thép, pháo và bệ phóng tên lửa của phương Tây và hàng nghìn chiếc đã được huấn luyện bởi quân đội NATO.

Theo các nhà lãnh đạo và quân đội Ukraine, UAF đang trong giai đoạn chuẩn bị cuối cùng để phát động một cuộc tấn công mới mà họ hy vọng sẽ chọc thủng phòng tuyến của Nga, chiếm giữ Melitopol và có khả năng cắt đứt cây cầu trên bộ ở Crimea. Những người ủng hộ cuộc tấn công của UAF đã không đưa ra được đánh giá dự kiến điều gì sẽ xảy ra tiếp theo, cho dù Ukraine thành công hay thất bại vào mùa xuân.

Thành công hay Thất bại = Thua?

Khả năng tồn tại của nhà nước Ukraine có thể dựa trên kết quả của cuộc tấn công này. Điều rõ ràng khiến Kiev lo ngại là nếu cuộc tấn công thất bại, họ có thể thua trong cuộc chiến. Tuy nhiên, điều khiến các nhà lãnh đạo Ukraine lo lắng nhất là Ukraine có thể thắng trận chiến tấn công này, nhưng kết quả là dù sao cũng thua cuộc chiến.

Khi trận chiến kết thúc, Ukraine sẽ sử dụng lực lượng cuối cùng còn lại để tiến hành các cuộc tấn công. Tờ Washington Post gần đây đã tiết lộ rằng Ukraine đã mất phần lớn quân đội được huấn luyện và trang bị mà NATO đã giúp nước này thành lập trước tháng 2/2022. 

Ukraine, với dân số chỉ bằng 1/4 dân số Nga, với việc phát động một cuộc tấn công lớn, UAF đương nhiên sẽ mất nhiều binh lính được huấn luyện và có kinh nghiệm hơn và tỷ lệ thương vong chung sẽ cao, dù thắng hay thua. Tương tự như vậy, Nga sẽ mất một lượng quân đáng kể trong cuộc tấn công của UAF, nhưng Moscow có thêm hàng triệu người để khởi động các cuộc điều động trong tương lai. Ukraine không bao giờ có thể sánh được với nhân lực của Nga.

Thêm vào vấn đề nhân lực, thực tế là năng lực công nghiệp quân sự trong nước của Nga đang nhanh chóng mở rộng để sản xuất vũ khí và đạn dược có thể vượt quá những gì phương Tây tích lũy dự kiến cung cấp cho Ukraine trong trung hạn. Do đó, trong giai đoạn sau của cuộc tấn công dự kiến xảy ra này, ông Putin sẽ có thể đưa nhiều lính nghĩa vụ hơn vào chiến trường và số lượng đạn dược cũng sẽ được cung cấp nhiều hơn, trong khi Ukraine thì đạn dược hạn chế, chưa kể đến lượng binh sĩ thương vong trong cuộc phản công. Do đó, Ukraine có thể thắng trong cuộc phản công, nhưng nhìn đại cục không thể chiến thắng trong cuộc chiến.