Chương trình Tự hào Nông dân Việt Nam: Hội tụ nguồn lực, sáng tạo và lan tỏa giá trị tốt đẹp

Trăn trở về người nông dân

Suốt chiều dài lịch sử hàng ngàn năm dựng nước và giữ nước của dân tộc Việt Nam, nông nghiệp đóng vai trò then chốt, nông dân vẫn là lực lượng đông nhất, giữ vai trò nòng cốt. Đặc biệt từ sau Đại hội VI của Đảng, vị trí, vai trò, đời sống vật chất, tinh thần của người nông dân đã được nâng lên vượt bậc. Nhưng nhìn lại, ngẫm lại, nông nghiệp, nông dân, nông thôn Việt Nam vẫn tồn tại nhiều khó khăn, ẩn chứa nhiều thách thức.

Nhà báo Lưu Quang Định, Tổng Biên tập Báo Nông thôn ngày nay/Dân Việt, Phó trưởng Ban Tổ chức Thường trực Chương trình Tự hào Nông dân Việt Nam từ năm 2013 đến nay.

Năm 2013, ông Nguyễn Quốc Cường- nguyên Chủ tịch Ban Chấp hành Trung ương Hội Nông dân Việt Nam đã nhiều lần phát biểu trên báo chí, trên các diễn đàn thảo luận rằng, "… vị trí nông nghiệp là quan trọng nhưng chúng ta quan tâm đến nông nghiệp chưa đúng mức, chưa ngang tầm, chưa tương xứng đúng vị thế của nó…". Rồi cũng năm 2013, ông đưa ra bức tranh về người nông dân Việt Nam với "5 cái nhất". Đó là "Đông nhất; nghèo nhất; nhiều bức xúc nhất; hy sinh nhiều nhất và hưởng lợi từ đổi mới ít nhất…".

Từ trăn trở xung quanh chuyện "chúng ta còn nợ nông dân" mà đầu năm 2013, với cương vị là Bí thư Chi bộ, Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Hội Nông dân Việt Nam, Tổng Biên tập Báo Nông Thôn Ngày Nay đã phối hợp với một số ban, đơn vị của T.Ư Hội tham mưu cho Thường trực, Ban Thường vụ Trung ương Hội Nông dân Việt Nam về việc tổ chức Chương trình Tự hào Nông dân Việt Nam mà trọng tâm là hoạt động Bình chọn và trao danh hiệu "Nông dân Việt Nam xuất sắc", điểm nhấn là Lễ tôn vinh và trao danh hiệu "Nông dân Việt Nam xuất sắc".

Ý tưởng về việc tổ chức một hoạt động, một sự kiện tôn vinh người nông dân Việt Nam một cách xứng tầm, thu hút được sự chú ý, quan tâm, theo dõi của nhân dân, đặc biệt là hội viên, nông dân đã nung nấu trong tôi và các thành viên Ban Biên tập Báo Nông Thôn Ngày Nay/Dân Việt từ lâu.

Ý tưởng này trở nên mạnh mẽ, rõ ràng hơn tại Hội nghị lần thứ 9, Ban Chấp hành Trung ương Hội Nông dân Việt Nam khóa V vào tháng 7/2012, ông Lê Quốc Phong - Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần phân bón Bình Điền đề xuất sáng kiến: Báo Nông Thôn Ngày Nay/Dân Việt sẽ chủ trì, phối hợp với Công ty Cổ phần phân bón Bình Điền tổ chức một hoạt động tôn vinh nông dân hàng năm. 

Ý tưởng này được biến thành kế hoạch thực hiện sau Đại hội đại biểu toàn quốc Hội Nông dân Việt Nam lần thứ VII, nhiệm kỳ 2013-2018 diễn ra tại Trung tâm Hội nghị quốc gia Mỹ Đình (Hà Nội), từ ngày 1/7 đến 3/7/2013. Chương trình Tự hào Nông dân Việt Nam, trọng tâm là hoạt động Bình chọn và trao danh hiệu "Nông dân Việt Nam xuất sắc" với điểm nhấn là Lễ tôn vinh và trao danh hiệu "Nông dân Việt Nam xuất sắc" chính thức ra đời.

Chương trình Tự hào Nông dân Việt Nam-Vạn sự khởi đầu nan

Thực hiện chỉ đạo của Thường trực, Ban Thường vụ Trung ương Hội Nông dân Việt Nam, của Ban chỉ đạo, năm 2013 là năm đầu tiên Báo Nông Thôn Ngày Nay/Dân Việt bắt tay vào chủ trì, phối hợp cùng với các đơn vị, doanh nghiệp tổ chức Chương trình Tự hào Nông dân Việt Nam. Thời gian không có nhiều, chỉ từ tháng 7 đến cuối tháng 9/2013 mọi công tác, hoạt động chuẩn bị đều phải hoàn tất để kịp cho Lễ tôn vinh và trao danh hiệu "Nông dân Việt Nam xuất sắc" diễn ra đúng vào dịp kỷ niệm 83 năm Ngày thành lập Hội Nông dân Việt Nam (14/10/1930-14/10/2013).

Mô hình nuôi tôm công nghệ cao của anh Nguyễn Chí Hưng ở xã Tân Hải, huyện Phú Tân (Cà Mau), nông dân Việt Nam xuất sắc năm 2022. Ảnh: Chúc Ly.

Các công việc chuẩn bị được tiến hành khẩn trương, tập thể người làm Báo Nông Thôn Ngày Nay/Dân Việt được huy động tối đa về mặt nhân lực và thời gian để bắt tay vào từng việc một, đồng thời làm nhiều việc cùng một thời điểm. Đó là tham mưu cho Thường trực, Ban Thường vụ Trung ương Hội Nông dân Việt Nam thành lập Ban Chỉ đạo; xây dựng bộ tiêu chí; Thể lệ bình chọn; Hình thức, cách thức, phương pháp tiến hành, thành lập Hội đồng bình chọn Chung khảo chấm điểm và xét chọn danh hiệu "Nông dân Việt Nam xuất sắc"; làm việc với các cơ quan chức năng hoàn thiện thủ tục pháp lý… cho tới việc tổ chức Lễ tôn vinh và trao danh hiệu "Nông dân Việt Nam xuất sắc" một cách trang trọng, trọng thể, gây ấn tượng tốt đẹp ngay từ ban đầu và đặc biệt là phải xứng tầm với vai trò, vị trí, đóng góp của người nông dân, giai cấp nông dân Việt Nam trong suốt tiến trình lịch sử của đất nước, dân tộc.

Chương trình Tự hào Nông dân Việt Nam là hoạt động tổ chức sự kiện lớn đầu tiên mà Báo Nông Thôn Ngày Nay/Dân Việt chủ trì đảm nhiệm thực hiện bên cạnh công tác sản xuất, xuất bản nội dung các ấn phẩm.

Một trong những khó khăn lớn mà Báo Nông Thôn Ngày Nay/Dân Việt phải nỗ lực, cố gắng rất rất nhiều để đảm bảo cho sự thành công của các sự kiện, hoạt động của Chương trình Tự hào Nông dân Việt Nam đó là vận động, huy động các nguồn lực, trong đó có nguồn lực tài chính. Về cơ bản, nhiều đơn vị, tổ chức, doanh nghiệp đã nhiệt thành, trách nhiệm ủng hộ, cùng đồng hành với Báo Nông Thôn Ngày Nay/Dân Việt trong việc tổ chức thành công Chương trình Tự hào Nông dân Việt Nam năm 2013, trong đó phải kể đến Công ty Cổ phần Phân bón Bình Điền, Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam-Agribank…

Hội tụ, sáng tạo, đổi mới và lan tỏa

Việc tổ chức thành công Chương trình Tự hào Nông dân Việt Nam, đặc biệt là Lễ tôn vinh và trao danh hiệu Nông dân Việt Nam xuất sắc 2013 là động lực, niềm tin và niềm khích lệ để Báo Nông Thôn Ngày Nay/Dân Việt tham mưu cho Thường trực, Ban Thường vụ Trung ương Hội Nông dân Việt Nam tiếp tục tổ chức Chương trình trong các năm tiếp theo.

Mô hình nuôi bò 3B quy mô lớn của hộ gia đình anh Lại Văn Soàn (sinh năm 1974) ở xã Đồn Xá, huyện Bình Lục, tỉnh Hà Nam. Anh Soàn là Nông dân xuất sắc 2022, trước khi nghỉ việc nhà nước về làm nông dân, anh Lại Văn Soàn từng giữ chức Chánh Văn phòng Huyện ủy Bình Lục. Video: Hồng Nhân.

Khép lại Lễ tôn vinh và trao danh hiệu Nông dân Việt Nam xuất sắc 2013, Trung ương Hội Nông dân Việt Nam, Ban Chỉ đạo, Ban Tổ chức Chương trình Tự hào Nông dân Việt Nam nhận được sự đánh giá, ghi nhận, khích lệ từ các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước; chia sẻ tích cực từ nhiều nhà khoa học, chuyên gia, học giả, văn nghệ sỹ; sự ủng hộ nhiệt tình của đông đảo cán bộ, hội viên, nông dân và các tầng lớp nhân dân cả nước. Đây chính là động lực to lớn để những người làm Chương trình tiếp tục tìm tòi, sáng tạo, đổi mới để Chương trình ngày càng ý nghĩa thiết thực, hấp dẫn hơn.

Đó là kết quả của việc mở rộng thành phần Ban Chỉ đạo, rà soát, tinh chỉnh, bổ sung tiêu chí, Thể lệ; mở rộng các kênh đề cử ứng viên "Nông dân Việt Nam xuất sắc" theo hướng chính xác, khách quan, khích lệ những nông dân thực sự năng động, sáng tạo, vì cộng đồng; mở rộng thành phần Hội đồng Bình chọn; bổ sung thêm các hoạt động, sự kiện hấp dẫn có nội dung làm nổi bật thêm ý nghĩa, sự lan tỏa của Chương trình.

Nếu như năm đầu tiên tổ chức-năm 2013, Chương trình Tự hào Nông dân Việt Nam chỉ có các hoạt động, sự kiện như tiến hành bình chọn, đưa Nông dân Việt Nam xuất sắc đi thăm quan mô hình nông nghiệp công nghệ cao trong nước; Lễ tôn vinh và trao danh hiệu Nông dân Việt Nam xuất sắc thì từ năm thứ 2 trở đi Chương trình đã được bổ sung hàng loạt các hoạt động, sự kiện mà khi nhắc tới nhiều người nghĩ ngay đến Tự hào Nông dân Việt Nam…

Nông dân Việt Nam xuất sắc 2022 đến từ TP HCM là người trồng rau thủy canh công nghệ cao. Anh là Lâm Ngọc Tuấn, nông dân trồng rau thủy canh công nghệ cao quy mô lớn tại TP Thủ Đức, TP Hồ Chí Minh.

Từ năm 2014, bên cạnh hoạt động đề cử, bình chọn và trao danh hiệu "Nông dân Việt Nam xuất sắc", Ban Tổ chức còn phát động cuộc thi viết "Tự hào Nông dân Việt Nam", sang năm 2015 được nâng lên thành Giải báo chí toàn quốc "Tự hào Nông dân Việt Nam".

Ban Chỉ đạo Chương trình Tự hào Nông dân Việt Nam cũng được mở rộng hơn qua các lần tổ chức. Nếu như năm 2013 Ban Chỉ đạo chương trình, ngoài Trung ương Hội Nông dân Việt Nam với vai trò chủ trì còn có Ban Tuyên giáo Trung ương, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn. Các năm về sau, Ban Chỉ đạo chương trình còn được bổ sung thêm các bộ, ban, ngành như Ban Kinh tế Trung ương, Bộ Thông tin và truyền thông, Bộ Công Thương, Bộ Tài nguyên và Môi trường, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam…

Hội đồng Bình chọn chung khảo danh hiệu "Nông dân Việt Nam xuất sắc" cũng được bổ sung và hoàn thiện sau các năm tổ chức Chương trình Tự hào Nông dân Việt Nam. Đến năm 2022, sau 10 năm tổ chức Chương trình Tự hào Nông dân Việt Nam, Hội đồng bình chọn chung khảo danh hiệu "Nông dân Việt Nam xuất sắc 2022" đã bao gồm 17 thành viên là đại diện lãnh đạo các ban, bộ, ngành Trung ương, đại diện cơ quan nghiên cứu, nhà khoa học và doanh nghiệp.

Năm 2016, Chương trình Tự hào Nông dân Việt Nam có thêm 2 hoạt động, sự kiện nổi bật. Đó là lần đầu tiên Chương trình tổ chức đoàn Nông dân Việt Nam xuất sắc đi tham quan, học tập các mô hình nông nghiệp công nghệ cao tại nước ngoài và lần đầu tiên tổ chức Diễn đàn Nông dân quốc gia với chủ đề "Nông dân toàn cầu - Từ tư duy đến hành động". Trong 2 năm 2016, 2017, Chương trình đã đưa được gần 100 Nông dân Việt Nam xuất sắc đi tham quan, học tập mô hình nông nghiệp công nghệ cao tại Hàn Quốc, Đài Loan, Nhật Bản, sắp tới sẽ là các quốc gia, vùng lãnh thổ có nền nông nghiệp hiện đại như Israel, Mỹ, Hà Lan… Từ năm 2016 đến nay, Chương trình Tự hào Nông dân Việt Nam đã tổ chức thành công 7 lần Diễn đàn Nông dân quốc gia, mỗi năm Diễn đàn có chủ đề khác nhau như: "Nông dân toàn cầu-Từ tư duy đến hành động" năm 2016; "Nông dân hãy sẵn sàng cho nông nghiệp 4.0" năm 2017; "Khơi nguồn nông sản Việt"; "Từ CPTPP tới EVFTA - Cùng nông dân đi chợ thế giới" năm 2019; "Vốn và công nghệ trong liên kết 6 nhà" năm 2020; "Nông dân với chuyển đổi số nông nghiệp" năm 2021 và "Người nông dân chuyên nghiệp" năm 2022.

Năm 2022 đánh dấu 10 năm chặng đường Chương trình Tự hào Nông dân Việt Nam đã đi qua với nhiều thành tích, niềm vui và những ấn tượng.

40 năm gắn bó với ngư trường Hoàng Sa, bám biển đánh bắt hải sản gắn với tham gia bảo vệ chủ quyền biển đảo của Tổ quốc, thuyền trưởng Lê Văn Chiến (56 tuổi, trú phường Xuân Hà, quận Thanh Khê, TP Đà Nẵng) là Nông dân Việt Nam xuất sắc 2022. Video: Trần Hậu-Tuyết Nhung.

Một trong những ấn tượng không bao giờ quên của các thành viên Ban chỉ đạo, Ban tổ chức Chương trình Tự hào Nông dân Việt cũng như 62 "Nông dân Việt Nam xuất sắc năm 2013" đó là trước ngày diễn ra lễ tôn vinh, chiều 13/10/2013 đoàn đã được vào viếng anh linh Đại tướng Võ Nguyên Giáp tại nhà riêng của Đại tướng (số 30 phố Hoàng Diệu, quận Ba Đình, TP.Hà Nội).

Năm 2017, nhân dịp Đảng, Nhà nước tiến hành tổng kết 30 năm đất nước đổi mới (1986-2016), Chương trình được mang tên "Tự hào Nông dân Việt Nam 30 năm đổi mới". Đây là 1 trong những năm đặc biệt của chương trình. Bên cạnh việc bình chọn 63 Nông dân Việt Nam xuất sắc (mỗi tỉnh, thành phố bình chọn 1 nông dân tiêu biểu, xuất sắc) thì chương trình đã tiến hành bình chọn một cách cẩn trọng, nghiêm túc, khách quan 24 nông dân xuất sắc trong 30 năm đổi mới, tượng trưng cho 87 năm xây dựng và phát triển của Hội Nông dân Việt Nam (14/10/1930 - 14/10/2020). Đó là những nông dân có nhiều thành tích xuất sắc, nổi bật trong thời kỳ đổi mới, trong đó có nhiều nông dân được Nhà nước phong tặng danh hiệu Anh hùng Lao động;…

Năm 2017, cũng nhân dịp Đảng, Nhà nước tiến hành tổng kết 30 năm đất nước đổi mới, đoàn 87 "Nông dân Việt Nam xuất sắc 30 năm đổi mới" vinh dự, tự hào được đồng chí Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng tiếp và trao đổi thân mật tại trụ sở Trung ương Đảng ở thủ đô Hà Nội. Tại đây Tổng Bí thư hoan nghênh Hội Nông dân Việt Nam đã có sáng kiến tổ chức Chương trình "Tự hào nông dân Việt Nam" nhằm vinh danh các đơn vị, cá thể điển hình tiên tiến trong các phong trào thi đua yêu nước.

Năm 2020 lại là năm đặc biệt đối với Chương trình Tự hào Nông dân Việt Nam trong bối cảnh kỷ niệm 90 năm Ngày thành lập Hội Nông dân Việt Nam (14/10/1930 - 14/10/2020). Bên cạnh nhiều hoạt động, sự kiện quan trọng, thiết thực, nổi bật thì Chương trình Tự hào Nông dân Việt Nam tôn vinh 90 đại biểu, nông dân, bao gồm 63 Nông dân Việt Nam xuất sắc và 27 doanh nghiệp tiêu biểu, xuất sắc có đóng góp quan trọng trong phát triển nông nghiệp, đồng hành cùng nông dân.

Năm 2022, kỷ niệm 92 năm Ngày thành lập Hội Nông dân Việt Nam (14/10/1930-14/10/2022) và kỷ niệm 10 năm Chương trình Tự hào Nông dân Việt Nam (2013-2022), Trung ương Hội Nông dân Việt Nam, Ban Chỉ đạo chương trình quyết định bình chọn và tôn vinh 100 Nông dân Việt Nam xuất sắc trong số 249 hồ sơ đề cử từ 63 tỉnh, thành phố trên cả nước.