"Người lao động Việt Nam đang được rút BHXH một lần quá dễ dàng"

Diệu Linh Thứ hai, ngày 05/06/2023 19:43 PM (GMT+7)
Ngày 5/6, ông Nguyễn Thế Mạnh, Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam nhận định: "Chính sách hiện nay đang cho phép người lao động rút BHXH một lần quá dễ dàng".
Bình luận 0

5 tháng đầu năm 2023 có gần 550.000 lao động rút BHXH một lần

Chia sẻ, tại buổi thông tin định kỳ cho báo chí chiều 5/6, ông Nguyễn Thế Mạnh cho rằng, nguyên nhân hiện nay có tình trạng gia tăng người lao động rút BHXH một lần là do nhiều lao động có đời sống thực sự khó khăn, muốn rút BHXH một lần để trang trải những vấn đề mưu sinh trước mắt.

Ngoài ra, các thủ tục hành chính hiện nay để rút BHXH một lần cũng quá dễ dàng cũng là nguyên nhân khiến người lao động rút BHXH một lần nhiều hơn.

"Ở các nước khác không cho phép người lao động rút BHXH một lần, chỉ trừ trường hợp ra nước ngoài hoặc mất sức lao động", ông Mạnh chia sẻ.

Người lao động Việt Nam đang được rút BHXH một lần quá dễ dàng - Ảnh 1.

Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam Nguyễn Thế Mạnh. Ảnh CTV

Theo ông Mạnh, hiện nay, BHXH Việt Nam đang đề xuất sửa đổi Luật BHXH theo chiều hướng đảm bảo quyền lợi cho người lao động và an sinh xã hội lâu dài, hạn chế để người lao động rút BHXH một lần. Đồng thời, tăng cường các biện pháp tuyên truyền để người lao động đừng vì "1 cái lợi trước mắt mà bỏ qua rất nhiều quyền lợi lâu dài".

Báo cáo của BHXH Việt Nam cũng cho biết, 5 tháng đầu năm 2023, cơ quan BHXH cũng đã giải quyết cho 547.989 người hưởng các chế độ BHXH một lần.

Trước phiên trả lời chất vấn của Quốc hội vào sáng 6/6, Bộ trưởng Bộ LĐTBXH Đào Ngọc Dung đã có báo cáo về tình hình tham gia BHXH và rút BHXH một lần.

Bộ trưởng Đào Ngọc Dung cho biết, ngành BHXH Việt Nam và ngành LĐTBXH cũng như các địa phương đã rất cố gắng vừa quản lý, vừa phát triển đối tượng tham gia BHXH; tuy nhiên việc rút BHXH một lần vẫn diễn ra.

Ông Dung cũng nhận định, các quy định hiện nay cho phép người lao động rút BHXH một lần quá dễ dàng. 

Sáng ngày 6/6, Bộ trưởng Bộ LĐTBXH Đào Ngọc Dung sẽ đăng đàn trả lời chất vấn nhóm vấn đề thứ nhất thuộc lĩnh vực lao động, thương binh và xã hội.

Trong đó có vấn đề thực trạng việc làm cho người lao động và giải pháp tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong tạo việc làm cho người lao động trong giai đoạn hiện nay.

Giải pháp khắc phục bất cập, hạn chế trong lĩnh vực BHXH (doanh nghiệp trốn đóng, chiếm dụng, nợ tiền BHXH, tình trạng cấu kết, lập khống, làm giả hồ sơ hưởng chế độ bảo hiểm, chi sai chế độ…).

Công tác quản lý Quỹ BHXH; giải pháp khắc phục tình trạng người lao động rút BHXH một lần có xu hướng gia tăng.

Bộ trưởng Dung cũng chỉ ra 1 số nguyên nhân của tình trạng hưởng BHXH một lần, đó là đa số người lao động có thu nhập không cao, khả năng tích lũy không nhiều dẫn đến khi mất việc làm phải đối mặt với các nhu cầu tài chính trước mắt rất lớn. Hầu hết lao động trẻ có tâm lý chỉ quan tâm đến nhu cầu trước mắt hơn là nhu cầu hưởng lương hưu khi về già.

Ngoài ra, tình hình sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp gặp khó khăn, đặc biệt là trong giai đoạn từ năm 2020 đến nay, dẫn đến nhiều doanh nghiệp ngừng hoạt động, thu hẹp quy mô sản xuất, kinh doanh dẫn đến cắt giảm lao động. Tình trạng lao động thiếu việc làm, không có việc làm, mất việc làm gia tăng số người hưởng BHXH một lần.

Cùng đó là sự thiếu liên kết, hỗ trợ từ chính sách bảo hiểm thất nghiệp dẫn đến chưa thực hiện tốt việc duy trì việc làm cho người lao động (hỗ trợ tư vấn, giới thiệu việc làm; hỗ trợ học nghề; đào tạo, bồi dưỡng nâng cao kỹ năng nghề để chuyển đổi nghề nghiệp). Một số quy định, chính sách còn chưa thật phù hợp, hấp dẫn.

Theo ông Dung, để hạn chế tình trạng người lao động rút BHXH một lần chỉ còn cách tăng quyền lợi để giữ chân người lao động như tạo việc làm bền vững, tăng chính cách tiền lương.

Đồng thời, cần nghiên cứu chính sách hỗ trợ người lao động và người sử dụng lao động giúp doanh nghiệp và người lao động bớt khó khăn.

Theo báo cáo của BHXH Việt Nam, 5 tháng đầu năm 2023, cơ quan BHXH cũng đã giải quyết cho 547.989 người hưởng các chế độ BHXH một lần.

Trong năm 2022 số người giải quyết hưởng BHXH một lần là 997.470 người (tăng 3,55% so với cùng kỳ năm 2021).

Trong giai đoạn 2016 - 2022, BHXH tại các tỉnh, thành đã giải quyết cho khoảng 4,84 triệu người hưởng BHXH một lần, trong đó số người quay trở lại đóng BHXH là 1,24 triệu người (chiếm tỷ lệ 27,7% số người hưởng).

Rút BHXH một lần, lao động thiệt đủ đường

Trước đó, bà Đinh Thị Thu Hiền - Phó trưởng Ban thực hiện chính sách BHXH (BHXH Việt Nam) cho biết, việc rút BHXH một lần rất thiệt thòi cho người lao động. Nhiều người nghĩ đơn giản là rút ra, lúc có tiền lại đóng vào.

"Tuy nhiên, sau khi rút BHXH một lần toàn bộ thời gian đã đóng BHXH trước đó của người lao động không được bảo lưu. Nếu người lao động muốn tham gia lại thì sẽ phải "làm lại từ đầu". Đồng thời các quyền lợi của người lao động sẽ bị hạn chế hơn rất nhiều so với tham gia BHXH cho đến khi đủ điều kiện để hưởng lương hưu", bà Hiền chia sẻ.

Bà Hiền cũng cho biết, tham gia BHXH không chỉ là "tiết kiệm tiền cho lúc về hưu" mà trong quá trình làm việc, nếu có ốm đau, tai nạn, thiên tai, dịch bệnh cũng sẽ được Nhà nước hỗ trợ rất nhiều. Ngoài ra, dù thế nào, người về hưu vẫn được lĩnh lương hưu đều đặn, đảm bảo cuộc sống. 

"Trong 2 năm qua, dù tình hình kinh tế của nước ta có khó khăn nhưng lương hưu đã được điều chỉnh với mức chung là 7,4% từ ngày 01/01/2022. Điều này cho thấy, chính sách của Nhà nước rất quan tâm đến thu nhập của người hưởng lương hưu", bà Hiền nói. 

Người lao động Việt Nam đang được rút BHXH một lần quá dễ dàng - Ảnh 4.

Rút BHXH một lần, người lao động sẽ thiệt đơn thiệt kép (Ảnh minh họa: Công nhân Công ty TNHH MTV Panko Tam Thăng, tỉnh Quảng Nam (Ảnh Thanh Dũng).

Khi người tham gia BHXH qua đời thì người thân cũng được hưởng tiền tử tuất, bao gồm trợ cấp mai táng phí bằng 10 lần mức lương cơ sở tại tháng mà người hưởng lương hưu chết, trợ cấp tuất hàng tháng (mức trợ cấp bằng 50% hoặc 70% mức lương cơ sở); hoặc trợ cấp tuất một lần. 

"Như vậy, có thể thấy, người tham gia BHXH khi hưởng lương hưu được hưởng rất nhiều quyền lợi trong quá trình hưởng lương hưu. 

Ngay cả khi qua đời, thân nhân của họ cũng được hưởng chế độ tử tuất. Còn người rút BHXH một lần chỉ được hưởng một số tiền nhất định một lần duy nhất và ra khỏi hệ thống BHXH đánh mất đi cơ hội được hưởng an sinh xã hội dài hạn", bà Hiền khuyến cáo. 

Đề xuất 2 phương án hưởng BHXH một lần

Dự thảo luật BHXH sửa đổi nêu rõ, người lao động yêu cầu thì được hưởng BHXH một lần khi đủ tuổi hưởng lương hưu mà chưa đủ 15 năm đóng BHXH và không tiếp tục tham gia BHXH tự nguyện; Ra nước ngoài để định cư.

Bên cạnh đó, người đang bị mắc một trong những bệnh nguy hiểm đến tính mạng như ung thư, bại liệt, xơ gan cổ chướng, phong, lao nặng, nhiễm HIV đã chuyển sang giai đoạn AIDS; Người đang bị mắc những bệnh nguy hiểm đến tính mạng không thuộc trường hợp quy định của Bộ Y tế nếu yêu cầu sẽ được rút BHXH một lần.

Về quy định hưởng BHXH một lần, Bộ LĐ-TB-XH nêu ra hai phương án:

Phương án 1 giữ nguyên quy định hiện hành. Cụ thể, sau 12 tháng không thuộc diện tham gia BHXH bắt buộc, không tham gia BHXH tự nguyện và có thời gian đóng BHXH chưa đủ 20 năm, người lao động sẽ được rút BHXH một lần.

Cơ quan soạn thảo dự luật BHXH sửa đổi nêu quan điểm giới hạn chặt hơn việc rút BHXH một lần.

Phương án 2 được đưa ra là, sau 12 tháng không thuộc diện tham gia BHXH bắt buộc, không tham gia BHXH tự nguyện và có thời gian đóng BHXH chưa đủ 20 năm mà người lao động có yêu cầu thì được giải quyết một phần nhưng tối đa không quá 50% tổng thời gian đã đóng vào Quỹ hưu trí và tử tuất.

Mời các bạn đồng hành cùng báo Dân Việt trên mạng xã hội Facebook để nhanh chóng cập nhật những tin tức mới và chính xác nhất.
Tin cùng chuyên mục
Xem theo ngày Xem