Kỳ lạ ngôi nhà xây trong một đêm, hơn 300 năm vẫn vững chãi ở Hà Nội
Làng Sơn Đồng (huyện Hoài Đức, TP Hà Nội) nổi tiếng là làng nghề chuyên tạc tượng, làm đồ thờ cúng... Vùng đất này cũng có một di sản văn hóa đặc biệt là ngôi nhà cổ được xây dựng chỉ trong một đêm.
Đó là ngôi nhà cổ tại xóm Đình, xã Sơn Đồng, Hoài Đức, Hà Nội của dòng họ Nguyễn, chi Nguyễn Viết. Không chỉ con cháu dòng họ Nguyễn mà hầu như tất cả người dân trong thôn, ai cũng tự hào về ngôi nhà cổ đó.
Năm 1675, dưới đời vua Lê Hy Tông thế kỷ 17, Đô đốc Thái bảo Nguyễn Công Triều (1614-1690) mượn voi của triều đình để kéo nguyên vật liệu xây đình chùa đường sá cho dân chúng làng Đông Lao, phủ Hoài Đức (nay là thôn Đông Lao, xã Đông Lao, Hoài Đức, Hà Nội) nhưng một chú voi đã bị chết. Theo luật ngày đó, người làm chết voi hoặc sẽ phải đền một chú voi bằng vàng có trọng lượng bằng chú voi đã chết, hoặc sẽ phải chịu chặt đầu.
Vụ án ấy được giao cho quan Tham tụng Hình bộ Thượng thư Nguyễn Viết Thứ xét xử. Với bản tính liêm khiết, thương người, ông đã trăn trở rất nhiều với án tử hình mà Đô đốc Nguyễn Công Triều sắp phải chịu.
Nhân buổi hầu bàn cờ với Vua, ông kể chuyện một anh tá điền nghèo phải đi cày thuê nhưng con trâu bị ốm rồi lăn quay ra chết, người địa chủ bắt anh tá điền phải đền trâu nếu không sẽ phải đổi mạng.
Vua nghe đến đây thì tức tối nói, con trâu chết là tại trời, cớ sao bắt tá điền chịu oan. Ngay lúc đó, Thượng Thư Nguyễn Viết Thứ bẩm với Vua về trường hợp của Đô đốc Nguyễn Công Triều và án tử hình được xóa bỏ.
Quá cảm kích ơn cứu mạng, Đô đốc Thái bảo muốn dựng một ngôi nhà ở Sơn Đồng cho cha mẹ quan Thượng Thư Nguyễn Viết Thứ an hưởng tuổi già. Muốn thoái thác món quà, Nguyễn Viết Thứ nói thách: "Ta trọng cái ơn của ngươi lắm lắm nhưng ta sẽ chỉ nhận ngôi nhà nếu ngươi làm xong chỉ trong một đêm".
Không ngờ, chỉ trong một đêm đầu năm 1676, hàng trăm người người cùng voi, ngựa, trâu kéo nguyên vật liệu đến. Mọi người hợp sức đào đất, san nền, nhóm kia đục rui mè, đẽo cột, dựng khung người lát nền, cất nóc, kéo gỗ, xúc đất, chuyển gạch. Kinh ngạc thay, khi trời vừa mờ sáng, một ngôi nhà 5 gian, 2 chái, dài 18,5m và rộng 7,2m đã hoàn thành.
Hiện nay, gia đình cụ Nguyễn Viết Vi sinh sống tại ngôi nhà. Ông Vi là đời con cháu thứ 11 được giao nhiệm vụ trông coi nơi đây. Ông nói, lịch sử ra đời về nhà cổ không được ghi chép trong sách vở, nhưng đã từ nhiều đời nay, người dân làng Sơn Đồng vẫn truyền miệng cho nhau nghe.
Ông Vi kể, để gia đình có thể sinh sống, ngôi nhà đã 2 lần được tu sửa, sơn mới vào năm 1975 và 1995.
Tuy qua thời gian ngôi nhà trở nên cũ kỹ nhưng phần khung chính, các cột, kèo vẫn rất vững chãi.
Theo ông Vi, Thượng thư Nguyễn Viết Thứ từ nhỏ đã rất hiếu học. Cụ Thứ đậu Tiến sĩ năm 21 tuổi, sau đó, được triều đình bổ dụng vào nhiều vị trí quan trọng. Cụ làm quan triều Lê nổi tiếng là chính trực và thẳng thắn. Trong nhà còn bức hoành phi ghi 3 chữ "Đức - Dã - Viễn" (lưu giữ đức lâu dài) để nhắc nhở con cháu giữ cho đức bền lâu.
Căn nhà cổ hình “hộp diêm” hơn 130 năm tuổi độc nhất Hà Nội
24/11/2020 09:39
Clip: Nhà cổ dần "biến mất" giữa lòng phố cổ Hà Nội?
24/11/2019 09:30
