Vua lúa giống, vua heo tuổi 90 Hai Chung (bìa phải) cùng ông Võ Văn Kiệt lội ruộng xem nông dân cấy lúa.
Năm nay ông Hai Chung 87 tuổi và đã có gần 80 năm gắn bó với cây lúa, con heo với công lao tạo ra những giống chất lượng cao.
Thành vua lúa giống từ 6 hạt lúa
Ông Hai Chung sinh năm 1930, khi ông học hết lớp Năm thì xảy ra sự kiện Nhật – Pháp đánh nhau, trường học ở xã Lương Hòa Lạc đóng cửa, ông phải nghỉ học nửa chừng về nhà làm ruộng. Cha hy sinh khi tham gia kháng chiến chống Pháp, bị coi là “phản loạn” nên tài sản gia đình ông bị tịch thu hết. Là anh cả, ông Chung phải cáng đáng hết mọi chuyện gia đình.
Ở tuổi 87, ông Chung vẫn dùng kính hiển vi để soi tinh trùng nghiên cứu heo giống
Những năm đầu sau khi kết thúc chiến tranh, ĐBSCL liên tục mất mùa vì rầy nâu phá hoại. Khi nghe tin GS –TS.Võ Tòng Xuân (Đại học Cần Thơ) mang từ Viện Lúa IRRI (Philippines) về một số lượng lúa IR36 để ngành nông nghiệp trồng thử nghiệm, ông Hai Chung lập tức sang Cần Thơ tìm Giáo sư Xuân xin lúa về nhân giống. Do số lúa giống ít ỏi đã phân phát hết nên ông chỉ xin được 7 hạt lúa IR36. Với 7 hạt ông gieo chỉ có 6 hạt lúa nảy mầm.
“Thu hoạch” 6 bụi lúa được 124 hạt, ông lại chọn từng hạt để nhân giống tiếp. Với truyền thống và kinh nghiệm gia đình có 3 đời làm ruộng, cùng sự giúp đỡ của các nhà khoa học ở Đại học Cần Thơ, trong vòng 3 năm, từ 6 hạt giống ban đầu, gần 60 tấn lúa kháng rầy đã được ông Hai Chung nhân giống lúa, tạo nên những vụ mùa bội thu.
Với những đóng góp cho nông nghiệp, ông Chung được Nhà nước ta cử đi dự Hội nghị những người trồng lúa tiêu biểu trên thế giới tổ chức ở Philippine năm 1985. Tại hội nghị này, đích thân Tổng thống Ferdinand Marcos đã nghe ông báo cáo thành tích trồng lúa và tặng thưởng Bằng danh dự cho ông.
Sau chuyến xuất ngoại năm 1985, ông Hai Chung tiếp tục được ra nước ngoài thăm quan, học tập kinh nghiệm trồng lúa, nuôi heo. Dù chỉ học hết lớp Năm trường Tây thời trước, nhưng với tính ham học hỏi, khả năng tiếp thu và tổng hợp cao, ông đã nhanh chóng làm chủ những kiến thức nhà nông mà thầy Võ Tòng Xuân và những chuyên gia nông nghiệp giỏi trong và ngoài nước truyền dạy cho ông.
Nhờ kinh nghiệm thực tiễn phong phú và những kiến thức đã học được, ông đã sở hữu “kho tri thức” về nghề trồng lúa, nghề nuôi heo mà bất cứ trường đại học, viện nghiên cứu nông nghiệp nào cũng thích thú và cần đến.
Vừa là bạn, vừa là học trò của thầy Võ Tòng Xuân, mỗi khi có điều gì còn mắc mứu trong trồng trọt, chăn nuôi, ông Hai Chung điện ngay cho thầy. Bao giờ cũng vậy, thầy Xuân luôn chỉ dẫn tỉ mỉ, dễ hiểu để ông Hai Chung có thể hiểu và áp dụng được ngay.
Trở thành vua heo giống
Những hạt lúa “chắt chiu” của ông Hai Chung đã góp phần quan trọng cho nền nông nghiệp khi ấy vốn chỉ dựa vào lúa nước của cả miền Nam. Mến tài người nông dân, Bí thư Thành ủy lúc đó là ông Võ Văn Kiệt (ông Sáu Dân) đã đến Chợ Gạo để xem cách làm ruộng của ông Hai Chung. Thú vị với người nông dân chân chất nhỏ hơn mình 8 tuổi, ông Sáu Dân đã “mượn” bộ đồ bà ba của ông Hai Chung rồi ở lại lai rai rượu đế cùng ông Chung.
Suốt đêm, ông Bí thư vừa… đập muỗi, vừa ngồi nghe ông Hai Chung nói về những kinh nghiệm trồng lúa, cũng như hoài bão về một nền sản xuất hiện đại, an toàn… Buổi sáng chia tay ra về, ông Sáu Dân vỗ vai Hai Chung nói: “Anh Hai à (Cách gọi thân mật của ông Sáu Dân - PV), tôi thấy anh Hai làm lúa thì quá ngon rồi. Đâu anh Hai thử chăn nuôi xem thế nào?”. Ông Kiệt về rồi, ông Chung cũng suy nghĩ và… quên luôn ý tưởng này bởi cả xóm ông, người ta chỉ nuôi nhỏ lẻ, giống tốt lại không có.
Lão nông Hai Chung cũng đầu tư trang trại nuôi heo theo mô hình khép kín, tự động
Mấy tuần sau kể từ lần ông Sáu Dân đến, một chiếc ô tô biển số xanh đậu xịch ngoài đường lớn. Mấy ông cán bộ mở cốp sau… khiêng 2 con heo (khoảng 60 – 70kg/con) xuống đất. Thì ra đây là heo giống mà TP.HCM vừa nhập về, đích thân ông Giám đốc Ty Nông nghiệp TP.HCM lúc đó đem heo trao tận tay ông Hai Chung.
Vo quần lên quá gối để lùa heo vào con đường nhỏ xíu vô nhà ông Hai Chung, ông Giám đốc Ty Nông nghiệp bắt tay ông Chung: “Ráng nuôi nghen anh Hai, anh Sáu Dân dặn tôi phải trao tận tay anh đó. Mấy con heo này “quậy” quá trời, được đi xe hơi mà còn ị đầy xe và cắn dây điện đứt tùm lum”.
Ông Hai Chung
Nhận heo xong, ông Hai Chung ra sức chăm sóc. Mấy tháng sau, hai con heo giống này đẻ lứa đầu tiên được 20 con heo con, trong đó có 16 con cái. Heo đực thì thành heo thịt, heo cái thành heo giống, ông Chung cứ miệt mài đến khi thành bầy mấy trăm con.
Gần 40 năm qua, ông Chung không nhớ nổi mình đã cung cấp bao nhiêu con giống ra thị trường, nhưng kể về câu chuyện khởi đầu nuôi heo thì ông luôn nhớ, không thể quên. Hiện ông đang nuôi hơn 1.000 con heo, trong đó có hơn 200 con nái, 50 con heo nọc (heo đực phối giống). Mỗi năm vua heo tuổi 90 cung cấp cho thị trường 4.000 – 5.000 heo giống và tinh heo.
Ngoài chăn nuôi, ông Chung còn trồng 3ha vườn gồm: mận An Phước, bưởi da xanh, dừa và nhiều ao cá; sản xuất 1ha giống lúa chất lượng cao. Tính mỗi năm, ông Võ Văn Chung sản xuất được gần 30 tấn lúa giống, hàng chục tấn trái cây các loại và hàng nghìn con heo giống, nguồn lãi thu được từ mô hình sản xuất này khoảng 1 tỷ đồng/năm.
Ông Chung là người không giấu nghề. Cách nuôi heo sạch, mau lớn, áp dụng theo quy chuẩn trang trại ở các nước có nền chăn nuôi tiên tiến mà ông từng có dịp đi học tập được vua heo chia sẻ, chỉ dẫn tận tình cho nhiều bà con trong xã, huyện.
Ông Võ Văn Chung cho biết: nhờ áp dụng đúng các tiến bộ kỹ thuật, sáng tạo trong sản xuất nên các mô hình VAC đều đạt hiệu quả. Đặc biệt, các chuồng trại chăn nuôi heo của gia đình đều xây dựng theo mô hình khép kín, tự động hóa, thân thiện với môi trường.
Hiện nay, vua heo tuổi 90 vẫn nghiên cứu, tìm tòi để sản xuất ra giống lúa, giống vật nuôi chất lượng cao phục vụ cho ngành nông nghiệp địa phương.