Là địa điểm cung cấp rau củ lớn nhất không chỉ cho Hà Nội mà còn cho các tỉnh lân cận, xã Tráng Việt, huyện Mê Linh, Hà Nội được biết đến như là nơi hội tụ đầy đủ nhất của tất cả các loại rau củ. Mùa nào thức nấy, người dân nơi đây đã biến công việc trồng rau trở thành một nghệ thuật.
Là một xã nghèo ven sông, đất canh tác chủ yếu là đất bãi bồi bị bỏ hoang, những năm 2000 người dân ở xã Tráng Việt, huyện Mê Linh, Hà Nội chủ yếu sống bằng nghề trồng dâu nuôi tằm, trồng mía và trồng chuối. Những nghề này mang lại hiệu quả kinh tế rất thấp, không đủ sống, vì vậy mà người dân nơi đây không mặn mà với công việc đồng áng, bỏ đi làm thuê, làm mướn ở các thành phố lớn rất nhiều.
Gia đình cô Nga đang thu hoạch đợt cà chua cuối cùng của vụ xuân.
Năm 2004, thực hiện chủ trương chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi, các hộ dân ở thôn Đông Cao, xã Tráng Việt đã là người đi tiên phong trong việc vay vốn để cải tạo đất trồng rau sạch. Ban đầu chỉ là một số hộ manh mún tự sản xuất, nhưng do hiệu quả kinh tế từ rau mang lại khá cao, người dân đã ồ ạt chuyển sang chuyên canh rau. Hiện tại hơn 90% số hộ dân trong xã đều đi theo con đường phát triển kinh tế này.
Toàn xã Tráng Việt hiện có khoảng 300 ha đất canh tác nông nghiệp, nhưng trong đó đất trồng rau chiếm tới hơn 200 ha, tập trung chủ yếu ở thôn Đông Cao và một số thôn lân cận, phục vụ như cầu rau củ cho không chỉ Hà Nội mà cả các tỉnh thành lân cận như: Hải Phòng, Thái Nguyên, Phú Thọ…
Loại rau chủ lực, được trồng nhiều nhất và mang lại hiệu quả kinh tế cao nhất ở đây là củ cải trắng có xuất xứ từ Hàn Quốc và Nhật Bản. Bên cạnh củ cải trắng, bà con nông dân còn trồng thêm nhiều loại rau màu khác như: rau cải ngồng, cải chip, súp lơ, cà chua, bắp cải, su hào,….
Anh Thắng (39 tuổi) cho biết: “Hợp tác xã sẽ chia đất theo nhân khẩu, gia đình tôi hiện tại có 1,2 mẫu chuyên canh củ cải, nhưng phần lớn đó là đất đi thuê lại, thu nhập trung bình từ 13 -15 triệu đồng/sào/vụ.”
Mỗi năm, người dân có thể canh tác từ 4 – 8 vụ, mỗi vụ có thu nhập từ 5 – 18 triệu đồng/sào/vụ tùy loại rau củ. Củ cải trắng cho giá trị cao nhất, bởi vậy, rất nhiều hộ gia đình chuyên canh củ cải trắng có thu nhập từ 200 - 300 trăm triệu/năm. Nhưng để trồng được một diện tích lớn của cải cần tốn rất nhiều công sức và tốn công chăm sóc, vì thế chỉ những gia đình có đàn ông khỏe mạnh như gia đình anh Thắng mới trồng được.
Gia đình bác Hồng (55 tuổi) có 1,5 sào đất chuyên trồng rau cải ngọt, loại rau có giá trị kinh tế thấp nhất, chỉ từ 3 – 5 triệu đồng/ sào/ vụ. Bác chia sẻ: “Con cháu bận công việc ở cơ quan, cả gia đình chỉ có một mình tôi trồng rau, tuổi cao nên tôi chọn trồng rau cải ngọt, loại rau này không tốn nhiều công chăm sóc,thu hoạch cũng dễ hơn các loại rau khác.”
Ở Tráng Việt hộ canh tác rau ít nhất là 1,5 sào, còn hộ cạnh tác nhiều lên đến 3,5 mẫu. Mỗi gia đình chỉ chuyên canh một loại rau củ duy nhất để thuận lợi và chuyên tâm cho việc chăm sóc.
Hiện tại, do số lượng rau lớn, các hộ dân trồng rau không cần phải tự chở rau đi bán ở các chợ nữa mà các lái buôn sẽ vào tận ruộng rau để chở hàng. Chỉ riêng với cà chua không thể chín đồng đều nên các hộ dân chuyên canh loại quả này phải tự đem đến chợ đầu mối bán mỗi khi thu hoạch.
Để có được sản phẩm rau an toàn, các hộ trồng rau phải tuân thủ nghiêm ngặt các điều kiện và yêu cầu trong sản xuất, từ khâu làm đất, cày ải, bón dưỡng cho đất, phun thuốc bảo vệ thực vật trong danh mục cho phép và theo quy trình khuyến cáo của Chi cục Bảo vệ thực vật – Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Hà Nội.
Đất phù sa màu mỡ được bồi đắp hàng năm kết hợp với kỹ thuật chăm sóc đến trình nghệ thuật đảm bảo cho các loại rau củ trên cánh đồng được phát triển tốt nhất, đem lại năng suất tối đa và đáp ứng đầy đủ các tiêu chuẩn về chất lượng.
Mô hình rau sạch ở xã Tráng Việt, Mê Linh, Hà Nội được xem là tiêu chuẩn để các xã khác ứng dụng vào trong phát triên sản xuất rau củ. Hơn thế nữa Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Hà Nội bảo hộ nhãn hiệu, đầu tư tem và dán nhãn nhận diện chống hàng giả cho thương hiệu rau sạch tại đây. Đây chính là cơ sở vững chắc nhất để rau sạch Tráng Việt từng bước khẳng định thương hiệu và vươn xa hơn nữa trong tương lai.