Pút-tồng của người Dao đỏ
Lễ Pút – tồng hay theo cách gọi khác “tắm than” là một nghi lễ cực kỳ linh thiêng của người Dao đỏ ở bản Phja Đén, xã Thành Công, huyện Nguyên Bình, tỉnh Cao Bằng, thường chỉ tiến hành vào 2 ngày trong năm: Ngày 1 Tết Nguyên đán và ngày rằm tháng Giêng âm lịch tại nhà những người làm nghề thầy cúng.
Lễ chỉ dành cho những người muốn làm thầy cúng – có năng lực giao tiếp với thần linh và ông bà tổ tiên, được cộng đồng người Dao đỏ đặc biệt tôn trọng. Chuẩn bị cho lễ, những người đàn ông ấy phải “dọn mình” thật sạch sẽ trước khi bước vào vòng “tắm than”. Bên đống than hồng, họ sẽ ngồi kiên nhẫn, lòng hướng về thần linh, chờ đợi mình sẽ được “chọn”. Người được “lựa chọn” bất thần lao mình vô thức vào đống lửa, dùng than nóng để “tắm”, gột rửa hết những “nhơ bẩn” của cuộc sống trần tục để tiếp xúc với thế giới tâm linh. Sau lễ những người được tắm sẽ được các thầy cúng truyền nghề. Để thành một thầy cúng của cộng đồng người Dao đỏ cần qua 3 lễ Pút – tồng.
Nước thơm để tẩy uế lần cuối trước khi vào lễ Pút - tồng.
Bên bếp lửa, cùng tiếng chiêng của thầy, những người đàn ông kiên nhẫn đợi.
Người thanh niên được lựa chọn bất ngờ lao vào đống than.
Bàn chân bước lên than hồng.
Bốc than tung lên người để “tắm”.
Thầy cúng (người bên phải) bắt đầu dạy người thanh niên đã vượt qua kỳ Pút - tồng.