Chị Lò Thị Hoa, bản Then Luồng (xã Chiềng Đông, huyện Yên Châu, tỉnh Sơn La) nuôi hàng chục con lợn đen giống bản địa. Tuy ở nơi bản xa xôi ví như "khỉ ho cò gáy", nhưng chị Hoa nuôi được con lợn đen nào bán đắt tiền con đó.
Được sự chỉ dẫn của ông Hoàng Văn Khụ, Chủ tịch xã Chiềng Đông (huyện Yên Châu, tỉnh Sơn La), chúng tôi tìm đến mô hình nuôi lợn đen bản địa của chị Lò Thị Hoa, bản Then Luồng. Tới nơi, hiện ra trước mặt chúng tôi là cả 1 đàn lợn đen béo ú đang kêu đòi ăn trong chuồng như đang muốn nói với chủ nhân là chúng đang đói bụng.
Theo quan sát, chuồng trại nuôi lợn đen của chị Hoa nằm sâu trong nương rẫy, xung quanh được bảo bọc bởi những dãy núi cao sừng sững, giống như thành trì được thiết kế một cách tự nhiên.
Đường vào chuồng trại được gia đình chị Hoa đổ bê tông phẳng phiu, để tiện lợi cho việc vận chuyển thức ăn cho đàn lợn.
Tôi tò mò tự hỏi ở một nơi đồi núi dốc hoang sơ, thì làm sao một phụ nữ Thái với trình độ học vấn còn hạn chế, lại nuôi niềm hy vọng và mơ ước có 1 cuộc sống dư giả từ nuôi lợn đen như lời khen nức nở của vị Chủ tịch xã Chiềng Đông, huyện Yên Châu.
Chị Hoa đón chúng tôi bằng nụ cười tươi tắn, thân thiện. Trò chuyện với chị mới biết, trước đây chị từng có thời gian dài gắn bó với cây ngô trên nương rẫy.
Chị Lò Thị Hoa kể: "Thời điểm mang giống ngô lên trồng trên nương, cuộc sống cũng gọi là tạm ổn định, có tiền mua gạo, muối và mì chính. Nhưng về sau giá bán ngô liên tục xuống thấp, tiền thu về không đủ giả chi phí phân bón và công sức bỏ ra chăm sóc. Vì vậy cuộc sống của gia đình ngày càng gặp nhiều khó khăn".
Với ý chí và nghị lực chịu thương chịu khó của 1 phụ nữ dân tộc Thái với cảnh "bán mặt cho đất, bán lưng cho trời", chị Hoa đã tích cực tăng gia sản xuất và chăn nuôi lợn đen từ chính đôi tay của mình trên mảnh đất quê hương.
Chị mạnh dạn theo học lớp tập huấn chăn nuôi lợn cho các hộ dân làm kinh tế nông nghiệp của xã, huyện tổ chức, rồi vay mượn thêm tiền anh em họ hàng đầu tư mua 6 con lợn cái để cho sinh sản.
Tại thời điểm đó, người dân sinh sống trong bản dấy lên phong trào xuống núi về các tỉnh dưới xuôi tìm công việc ở công ty để kiếm tiền sinh kế, chị Hoa lại quyết định lựa chọn ở lại vùng quê nghèo khó đầu tư vốn làm chuồng trại nuôi lợn đen.
Quyết định của chị được cả gia đình ủng hộ, đây là 1 động lực rất lớn để chị vượt qua khó khăn và nuôi niềm hy vọng làm giàu.
Sau khi nhận được sự ủng hộ của gia đình, chị Hoa mua vật liệu về xây chuồng trại trên diện tích nương mà gia đình có, tiếp tục vay vốn ngân hàng tìm mua thêm lợn đen giống về nuôi. Ngoài ra chị còn trồng thêm các loại cây cây ăn quả, để mở rộng nguồn thu nhập cho gia đình.
Thay vì nuôi lợn theo kiểu thả rông, chị Hoa đã lắp đặt hệ thống nước và chia ngăn chuồng trại để tiện lợi cho việc chăm sóc đàn lợn.
Khi lợn trưởng thành, các thương lái ở huyện và ngoài tỉnh đi dọc theo quốc lộ 6 vào tận trang trại của gia đình chị thu mua, nên đầu ra cho đàn lợn luôn ổn định và bán được giá cao.
Theo kinh nghiệm của chị Lò Thị Hoa, để lợn phát triển khoẻ mạnh và bảo đảm chất lượng, khâu chọn giống là quan trọng nhất.
Bởi vậy, bà con cần chú ý lựa chọn những con lợn đen giống có đầu nhỏ, lưng thẳng, ngực sâu, hông to, lông mịn, nhanh nhẹn và đặc biệt là có màu đen đặc trưng.
Thức ăn cho đàn lợn đen rất đơn giản như: Các loại rau xanh, ngô, sắn, bí đỏ, rau rừng, thân chuối…
Ngoài ra, người nuôi có thể bổ sung men ủ vi sinh NN1 để làm chín thức ăn tự nhiên, giúp lợn hấp thụ thức ăn tốt nhất. Khi cho lợn ăn, bà con nên chia thành 2 bữa với lượng thức ăn cân đối với độ tuổi của lợn.
"Từ khi chuyển sang nuôi lợn đen bản địa phát triển kinh tế, tôi không sợ lỗ, bởi chi phí chăm sóc cho đàn lợn đen rất thấp. Nhà gần rừng nên hàng ngày tôi đều lên rừng hái rau, chặt cây chuối rừng về làm thức ăn cho đàn lợn. Lợn đen có thịt săn chắc, thơm ngon nên giá cả trên thị trường khá cao và ổn định, không mất giá như gà, vịt, ngan...", chị Hoa cho hay.
Chị Hoa nuôi lợn đen theo kiểu gối nên lúc nào trong chuồng cũng có lợn bán. Có thời điểm cao nhất, chị nuôi hơn 50 con lợn đen tại chuồng.
Từ lúc nuôi lợn đen đến nay, cuộc sống của gia đình chị đã thoát nghèo, mỗi năm trừ chi phí đi chị lãi 130 triệu đồng.
"So với trồng ngô trước kia thì không bao giờ chị kiếm được số tiền lớn như này", chị Lò Thị Hoa, bản Then Luồng (xã Chiềng Đông, huyện Yên Châu) bộc bạch.
Những năm gần đây, từ việc phát triển chăn nuôi lợn đen bản địa đã giúp nhiều hộ gia đình xã Chiềng Đông thoát nghèo.
Ông Hoàng Văn Khù, Chủ tịch UBND xã Chiềng Đông (huyện Yên Châu, tỉnh Sơn La) cho biết, phát triển chăn nuôi lợn đen bản địa phù hợp với điều kiện thời tiết của địa phương.
Lợn đen chống chịu tốt với thời tiết giá lạnh, dịch bệnh; chất lượng thịt ngon nên khách hàng rất ưa chuộng.
Khác với cách nuôi chăn thả trước kia, nhờ tham gia các lớp tập huấn kỹ thuật nuôi lợn, người dân đã làm chuồng trại quy củ, vệ sinh sạch sẽ, tiêm phòng đầy đủ cho đàn lợn.
"Giá thịt lợn đen khoảng 150.000 đồng/kg, thời điểm Tết thì giá bán lợn đen gần 200.000/kg, nhờ đó nhiều hộ từ chăn nuôi lợn đã thoát nghèo, điển hình như gia đình chị Lò Thị Hoa, bản Then Luồng...", ông Hoàng Văn Khù cho hay.