Phòng chống đuối nước cho trẻ em: Giải pháp gốc rễ là gì?

Phòng chống đuối nước cho trẻ em: Giải pháp gốc rễ

Trao đổi với PV Dân Việt, ông Hoàng Nam – Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Trị cho biết, mặc dù các cấp, ngành, các trường học trên địa bàn tỉnh luôn chú trọng thực hiện tốt công tác truyền thông, giáo dục nâng cao ý thức cho cộng đồng về phòng, chống tai nạn thương tích nói chung, đuối nước nói riêng, nhưng tình hình tai nạn đuối nước vẫn xảy ra. 

Theo thống kê, từ năm 2016 – 2020, trên địa bàn Quảng Trị có 63 trẻ em chết đuối. Chỉ trong 6 tháng đầu năm 2021, có 12 trẻ em tử vong do đuối nước và con số này có chiều hướng tăng trong thời gian sau đó.

Đuối nước không chỉ là nỗi đau, mất mát của các gia đình có trẻ em bị tử vong, mà còn khiến toàn xã hội bức xúc, lo lắng. Có nhiều nguyên nhân dẫn đến tai nạn đuối nước ở trẻ em, nhưng chủ yếu là do không biết bơi.

Để phòng, chống đuối nước một cách lâu dài, mang tính gốc rễ cần có chủ trương, đề án riêng về xây dựng bể bơi, tổ chức chương trình dạy bơi và các kỹ năng phòng, tránh tai nạn thương tích đuối nước trong trường học. Đó là giải pháp căn cơ, lâu dài và hết sức cần thiết.

Bơi không chỉ là môn thể thao tốt nhất trong các môn thể thao giúp rèn luyện, vận động một cách toàn diện về thân thể mà còn là phương pháp để phòng vệ cho con trẻ tránh bị đuối nước.

Trong điều kiện nguồn lực từ ngân sách nhà nước còn hạn chế, cần có chủ trương, đề án cụ thể, chi tiết việc xã hội hóa nhằm huy động các nguồn lực xã hội để xây dựng bể bơi là giải pháp tối ưu. Trước hết, ngành GDĐT cần chuẩn bị xây dựng đề án xã hội hoá bể bơi và chương trình dạy bơi cho học sinh trong trường học nhằm tiến dần đến đưa môn bơi trở thành một môn phổ cập trong chương trình giáo dục thể chất trong nhà trường.

Ông Hoàng Nam cho biết, bản thân luôn mong muốn và cố gắng kêu gọi các doanh nghiệp, các nhà hảo tâm ủng hộ, giúp đỡ đầu tư xây dựng bể bơi, hồ bơi tại các trường học trên địa bàn để giáo dục kỹ năng phòng tránh tai nạn thương tích đuối nước và chương trình dạy bơi cho học sinh trong trường học, nhất là đối với những địa bàn vùng sâu, vùng xa, vùng có nguy cơ tai nạn đuối nước cho học sinh. Đồng thời, ủng hộ việc đầu tư kinh doanh bể bơi tại cộng đồng.

Bà Lê Thị Hương – Giám đốc Sở GDĐT tỉnh Quảng Trị tin rằng, nếu có một chủ trương, đề án, cơ chế, chiến lược, quy định chi tiết về việc xây dựng bể bơi, dạy bơi trong trường học, và cao hơn có thể nghiên cứu đưa môn bơi là môn bắt buộc thì các địa phương, nhà trường sẽ dễ thực hiện hơn, tỷ lệ thành công cao hơn.

Ông Nguyễn Văn Tâm – Phó Giám đốc Sở GDĐT tỉnh Quảng Ngãi cho biết, hàng năm đều xảy ra tình trạng trẻ em đuối nước, riêng Quảng Ngãi đã có những vụ rất nghiêm trọng. Vụ đuối nước tháng 4/2016, tại sông Trà Khúc, xã Nghĩa Hà, TP Quảng Ngãi (tỉnh Quảng Ngãi) khiến 9 học sinh lớp 6 tử vong làm rúng động cả nước, đến nay chưa hết tính thời sự. Vì vậy, việc xây dựng bể bơi, dạy bơi cho trẻ em ngay trong trường học là hết sức cần thiết, mang tính cấp bách và chiến lược.

"Môn bơi lội là phải dạy và thực hành ngay chứ chỉ lý thuyết thì không hiệu quả. Thực tế hiện nay không có bể bơi nên giáo viên không có điều kiện thể hiện hết tâm huyết, kỹ năng của mình giúp học sinh có kỹ năng bơi. Trong 38 trường trực thuộc Sở quản lý, chỉ một trường có bể bơi, đó là điều rất tâm tư" – ông Tâm chia sẻ.

Ông Đỗ Văn Bình – Bí thư Huyện uỷ Cam Lộ cho biết, để xây dựng bể bơi trong trường học, ngoài nguồn ngân sách còn cần sự chung tay của cộng đồng doanh nghiệp, nhà hảo tâm, đặc biệt là phụ huynh. Theo ông Bình, với nguồn lực còn hạn hẹp, nên có đề án xây dựng bể bơi cho trường tiểu học trước, rồi tiếp tục mở rộng khi có điều kiện.

Bà Mai Thị Liên Giang - Phó Giám đốc Sở GDĐT Quảng Bình cho biết, từ năm 2014 đến năm 2020, số trẻ em bị đuối nước ở tỉnh này tăng đột biến. Năm 2017 là 32 em, năm 2018 là 18 em, năm 2019 là 41 em, 6 tháng đầu năm 2021 đã có 9 trẻ em tử vong do đuối nước.

Xây dựng bể bơi trong trường học là việc làm hết sức cấp thiết, nhằm tổ chức dạy bơi cho học sinh ngay từ nhỏ, đây là biện pháp hữu hiệu nhất để giảm thiểu tối đa số trẻ em, học sinh chết đuối và giúp nâng cao sức khỏe, tầm vóc cho thế hệ tương lai.

TS.BS Vũ Thị Kim Hoa – Phó Cục trưởng Cục trẻ em, Bộ LĐTBXH cho biết, mỗi năm ở Việt Nam có khoảng 2.000 trẻ em chết đuối. Số trẻ em tiểu học, trung học cơ sở biết bơi chỉ khoảng 40%. Không biết bơi là một trong nhiều nguyên nhân dẫn đến trẻ em bị đuối nước.

Theo bà Hoa, xây dựng bể bơi trong trường học để dạy bơi cho trẻ em là vấn đề cần quan tâm và tùy vào tình hình thực tế tại mỗi địa phương để triển khai phù hợp.

Để phòng chống đuối nước trẻ em phải can thiệp đồng bộ, không chỉ dạy bơi mà còn truyền thông nâng cao nhận thức về phòng chống đuối nước trẻ em, dạy trẻ kỹ năng an toàn trong môi trường nước; xây dựng môi trường an toàn; giám sát trông giữ trẻ…

PGS-TS Nguyễn Thanh Đề - Vụ trưởng Vụ Giáo dục Thể chất, Bộ GDĐT cho biết, học sinh không biết bơi nhưng vẫn tự ý đi tắm, đi bơi hoặc rủ nhau chơi, đùa ở những nơi gần ao hồ, sông suối...., nhiều trường hợp chỉ chơi gần bờ ao không may bị rơi xuống nước dẫn đến tử vong.

Đuối nước gây nỗi đau không thể khỏa lấp về tinh thần cho người thân, gia đình, tạo sự hoang mang, bất an đối với các em nhỏ, gia đình và toàn xã hội.

Việc xây dựng bể bơi, dạy bơi trong trường học là rất cần thiết. Học sinh được học bơi, ngoài việc góp phần phòng, chống đuối nước, nếu được tập luyện bơi thường xuyên sẽ rất có lợi ích cho sức khỏe, sự phát triển hài hòa, cân đối về thể chất.

Phòng chống đuối nước cho trẻ: Phụ huynh nên ủng hộ

Bà Phạm Thị Ánh Nguyệt – Hiệu trưởng Trường Tiểu học số 2 Trương Quang Trọng (phường Trương Quang Trọng, TP Quảng Ngãi, tỉnh Quảng Ngãi) cho biết, nhiều năm qua, nhà trường được các nhà tài trợ tặng bể bơi bằng bạt nhựa, rộng 120m2, đáp ứng 35 học sinh bơi cùng lúc. 

Chi phí lắp bể bơi, mái che, giếng khoan, hệ thống lọc nước khoảng 300 triệu đồng. Sau 5 năm sử dụng sẽ thay bạt nhựa của bể bơi một lần, chi phí khoảng 35 triệu đồng. 

Nhờ có bể bơi, từ lớp 1 học sinh đã được dạy bơi. Đến lớp 4 và 5 các em đều biết bơi. Mỗi học sinh sẽ nộp 150.000 đồng/năm để trả tiền cho giáo viên và phục vụ duy tu, bảo dưỡng bể bơi.

Chị Nguyễn Thị Hướng – người mẹ mất con (L.Q.H, SN 2006) mà chúng tôi nhắc đến ở bài 1 tâm sự, từ khi con trai bị chết đuối, chưa đêm nào chị ngon giấc.

"Với những gia đình mất con như tôi mới thấm thía việc cần dạy con biết bơi để tự bảo vệ tính mạng của mình. Tôi kêu gọi Nhà nước có chủ trương, đề án xây dựng bể bơi, dạy bơi trong trường học. Các bậc phụ huynh hãy quan tâm, chung tay đóng góp xây dựng để bảo vệ tính mạng con em mình, đừng để như gia đình tôi. Lỗi sai nào cũng có thể sửa nhưng lỗi để con không biết bơi, nếu xảy ra đuối nước thì không sửa được đâu" – chị Hướng nói trong nước mắt.

Anh Trần Xuân Đông (trú phường 4, TP.Đông Hà) – người cha mất con vì đuối nước khi con mới 9 tuổi mà chúng tôi nhắc đến ở bài 1 cho rằng, ở các gia đình khó khăn, phụ huynh như anh đi làm mưu sinh từ sáng đến tối mới về nhà. Vì vậy, việc dạy bơi, đưa con đi học bơi rất khó. Là người chịu nỗi đau mất con vì đuối nước, anh Đông cho rằng, mỗi phụ huynh đóng góp vài trăm ngàn đồng để xây bể bơi, dạy bơi trong trường học để tăng khả năng tự bảo vệ tính mạng của con em mình suốt cả đời là cái giá quá rẻ.

"Đến bây giờ, tôi vẫn thấy ân hận khi để con không biết bơi" – anh Đông tâm sự.

Ông Nguyễn Ngọc Tám (SN 1967, thôn Lưỡng Kim, xã Triệu Phước, Triệu Phong) là người chịu nỗi đau mất con đã 4 năm nay. Con ông Tám là N.H.H (SN 2005) và bạn cùng lớp T.T.V chèo ghe ra sông ở gần nhà để vui đùa. Không may, chiếc ghe bị lật, cả hai không biết bơi, rơi xuống sông như hai hòn đá rơi xuống nước, chìm nghỉm.

Hướng đôi mắt về phía bờ sông, ông Tám nói rằng, nếu con trai ông biết bơi thì hôm nay nó đã lên lớp 10.

"Tôi thấy đa số phụ huynh đều mong muốn có bể bơi để dạy bơi trong trường học nên họ sẵn sàng đóng góp kinh phí cùng nhiều nguồn khác để xây dựng. Tôi nghĩ, nếu tổ chức đại trà, chỉ mất thời gian ngắn tất cả học sinh sẽ biết bơi, từ đó giảm nhanh tỷ lệ trẻ em đuối nước. Tôi kêu gọi mọi người hãy hành động để đừng xảy ra bi kịch như gia đình tôi" – ông Tám tâm sự.

PGS.TS Nguyễn Thanh Đề - Vụ trưởng Vụ Giáo dục Thể chất, Bộ GDĐT cho hay, số lượng trường phổ thông công lập hiện nay khoảng 25.397 trường (cấp tiểu học 12.827 trường, THCS 10.175 trường và THPT 2.395 trường). Vì vậy, nếu xây bể bơi cần phải nghiên cứu kỹ, chuẩn bị một nguồn lực kinh phí rất lớn.

Để xây dựng bể bơi trong hệ thống các trường phổ thông, Chính phủ cần trực tiếp chỉ đạo và giao nhiệm vụ cho từng tỉnh/thành phố, căn cứ vào tình hình, điều kiện cụ thể của địa phương để có lộ trình triển khai đảm bảo tính hiệu quả. Đặc biệt là ở những tỉnh khó khăn, cần có cơ chế đặc thù và gắn với các chương trình mục tiêu Quốc gia sẽ đạt hiệu quả và khả thi.

Ông Đề mong muốn các tổ chức xã hội, cá nhân doanh nghiệp hãy đồng hành cùng Chính phủ, các Bộ ngành, đặc biệt là nhà trường để quan tâm, hỗ trợ triển khai các giải pháp phòng, chống đuối nước trẻ em, học sinh.

"Đuối nước hoàn toàn có thể kiểm soát nếu có sự vào cuộc tích cực, hiệu quả của chính quyền địa phương, nhà trường và gia đình trong công tác đảm bảo an toàn môi trường sống, công tác giáo dục, quản lý chăm sóc trẻ em và đặc biệt là khi trẻ em, học sinh biết lắng nghe và tuân thủ các quy định an toàn phòng, chống đuối nước" – ông Đề cho hay.

Hết