Lào Cai: 53 hộ dân nơm nớp lo sợ cảnh đá lăn, cần di dời

Tại buổi Toạ đàm trực tuyến: "Một số kết quả thực hiện chủ trương, chính sách bố trí ổn định dân cư trong giai đoạn hiện nay", do Cục Kinh tế hợp tác và Phát triển nông thôn (Bộ NNPTNT) phối hợp với Báo Nông thôn Ngày nay tổ chức ngày 9/12, ông Hảng Seo Sùng, Chủ tịch UBND xã Tung Chung Phố, huyện Mường Khương (Lào Cai) cho biết, trong thời gian qua, địa phương được Đảng, Nhà nước rất quan tâm về bố trí, sắp xếp dân cư. Nhờ đó, nhiều hộ dân nằm trong vùng thiên tai nguy hiểm đã được bố trí, sắp xếp nơi ở mới ổn định. Năm 2022, xã đã sắp xếp ổn định được 12 hộ dân cư, ổn định tại chỗ 4 hộ.

Tuy nhiên, ông Sùng cũng chia sẻ, hiện xã có thôn Vả Thàng nằm ở lòng chảo, 4 bề là núi cao nên hiện tượng đá lăn, sạt lở xảy ra nhiều.

"Năm nào cũng xảy ra vụ đá lăn, người dân đã có ý kiến đề xuất được di dời ra khỏi vùng nguy cơ thiên tai từ năm 2013, xã cũng đã có văn bản kiến nghị đến các cấp nhưng đến nay vẫn chưa được giải quyết" - ông Sùng chia sẻ.

Ông Sùng cho biết thêm: Chúng tôi đã nhiều lần tuyên truyền để bà con ổn định tâm lý và đỡ bức xúc nhưng trong thời gian qua, bà con vẫn có nhiều tâm tư, mọi người rất mong được di dời sớm. Trong đó có 53 hộ với gần 300 nhân khẩu muốn di dời ra khỏi vùng thiên tai để ổn định sản xuất, cuộc sống.

Tuy nhiên, để mua một nền đất làm nhà, các hộ dân phải bỏ ra từ 150 đến 200 triệu đồng. Có hộ phải đổi nương, ruộng lấy đất nền, nhưng cũng có những hộ nghèo, không có đủ tiền hoặc đất để đổi nên vẫn phải chấp nhận ở nơi có nguy cơ cao về đá lăn mỗi khi mưa xuống.

Ông Sùng cho biết, hiện, tỷ lệ hộ nghèo tại thôn Vả Thàng rất cao, chiếm tới 47/53 hộ. Do các hộ nằm trong diện nguy cơ sạt lở, bị đá lăn nên bà con dừng lại không cải tạo nhà cửa, dẫn tới nhiều hộ rất lụp xụp. "Chúng tôi rất mong được các cấp hỗ trợ đưa người dân ở thôn này ra khỏi vùng sạt lở, nếu không làm sớm sẽ có nhiều rủi ro về người và của" - ông Sùng kiến nghị. 

Tiếp tục nêu ý kiến tại buổi toạ đàm, Chủ tịch UBND xã Tung Chung Phố cho hay, xã đã kiểm tra, rà soát toàn bộ các quỹ đất. Theo kế hoạch, trên diện tích gần 3ha, xã sẽ bố trí cho trên 50 hộ dân thôn Vả Thàng di chuyển từ nơi có nguy cơ sạt lở chuyển ra. 

Dù đã có quỹ đất nhưng việc di chuyển gặp khó khăn vì xã thiếu kinh phí để triển khai. Bởi vì khi sắp xếp dân cư cho bà con thì phải đảm bảo sinh kế cũng như cơ sở vật chất về đường, điện, giao thông, nhà văn hoá...

"Vấn đề này nằm ngoài tầm của tỉnh và huyện bởi kinh phí rất lớn. An cư mới lập nghiệp, bà con thôn Vả Thàng mong muốn có chính sách hỗ trợ để sớm triển khai dự án này" - ông Sùng nêu thực tế.

Liên quan vấn đề này, chia sẻ tại buổi toạ đàm, ông Chu Hoàng Nguyện - Chi Cục trưởng Chi cục Phát triển nông thôn tỉnh Lào Cai cho biết, từ năm 2016-2020, toàn tỉnh đã sắp xếp dân cư cho 1.135 hộ, với 12 dự án tập trung. Trong quá trình triển khai thực hiện cơ bản đã đáp ứng được yêu cầu cần thiết cho việc bố trí sắp xếp dân cư, đặc biệt đối với các hộ sắp xếp dân cư vùng thiên tai, khó khăn.

Tuy nhiên, theo ông Nguyện, khó khăn trong việc sắp xếp, bố trí dân cư tập trung hiện nay vẫn là thiếu nguồn lực. Địa phương đã xây dựng kế hoạch, chương trình cụ thể, chi tiết và nhu cầu hiện nay rất lớn. Quá trình bố trí nguồn lực, các chương trình mục tiêu quốc gia, Chính phủ đã giao cho tỉnh và tỉnh đã bố trí, giao vốn cho các dự án. 

Theo đó, để thực hiện kế hoạch sắp xếp, ổn định cho 3.800 hộ dân ở Lào Cai đến 2025, tỉnh sẽ cần mỗi năm cần từ 100-150 tỷ đồng.

Thứ hai, ông Nguyện cũng cho biết địa phương gặp khó khăn về đất đai để sắp xếp, ổn định dân cư. Thực tế ở Lào Cai quỹ đất hạn chế, nhiều địa bàn hộ di chuyển ra khỏi vùng thiên tai chưa có qũy đất ở. 

"Vì vậy chúng ta cũng cần có cơ chế đặc thù, chuyển một phần diện tích đất nông nghiệp, lâm nghiệp kém hiệu quả sang đất ở, từ đó có điều kiện sắp xếp các hộ, đặc biệt là hộ vùng thiên tai đến ở, ổn định cuộc sống. Bên cạnh đó, đề nghị các bộ, ngành xem xét, bổ sung hướng dẫn về định mức bố trí đất đai, cơ chế tài chính, tín dụng… để địa phương triển khai thực hiện hiệu quả, kịp thời" - ông Nguyện nêu ý kiến.