Làm sao để xây dựng hợp tác xã thành công?

Theo đánh giá của Phó Hiệu Trưởng, Giám đốc Trung tâm Đào tạo và tư vấn Kinh tế Hợp tác, trường Cán bộ Quản lý Nông nghiệp - TS. Trần Thanh Hải, hiện nay đa số các HTX nông nghiệp ở Việt Nam đều có quy mô nhỏ, tập trung theo mô hình hộ gia đình, năng lực quản lý còn nhiều hạn chế. Tình trạng này gây khó khăn trong việc tiếp cận nguồn vay, các quy trình sản xuất bị hạn chế hoặc không đáp ứng được nhu cầu của thị trường.

“Chưa tới 30% số hộ nông dân làm nông nghiệp tham gia HTX. Mô hình HTX chủ yếu theo kiểu bạn bè, nhóm gia đình. Trong khi đó, bản chất của HTX là một tổ chức kinh tế tập thể. Việc này cho thấy Việt Nam đang đi ngược chiều xu hướng thế giới”, ông Hải nhận xét.

Từ thành công của các mô hình HTX ở Nhật Bản, Thái Lan, Hoa Kỳ, ông Hải nhận định muốn theo xu hướng thế giới, tăng số lượng thành viên trên một HTX phải thỏa mãn hai điều kiện, đó là nâng cao trình độ quản lý của Hội đồng Quản trị, Ban Giám đốc và phải nhận được sự ủng hộ của các thành viên. 

Theo ông Hải, tạo được lòng tin với nông dân, HTX đã nắm chắc thành công tới 70% . “Theo tôi, khi hoạt động đúng, mô hình HTX không cần góp nhiều tiền, HTX cần nhiều người để liên kết thành một quy trình đảm bảo nguồn nguyên liệu đầu vào và đầu ra cho các sản phẩm.”

Anh Nguyễn Mạnh Hùng (Giám đốc HTX nuôi thỏ An Nhơn Tây, huyện Củ Chi, TP.HCM) đã gặp nhiều khó khăn trong việc khuyến khích người dân tham gia HTX. Anh Hùng chia sẻ nhiều hộ dân đến tham quan mô hình nuôi thỏ của anh nhưng vẫn còn nghi ngờ, chưa mạnh dạn tham gia chăn nuôi. “Để tạo được lòng tin, HTX phải cam kết với các hộ nuôi về đầu ra của sản phẩm. Ngoài ra HTX sẽ là cầu nối hỗ trợ cho họ về kỹ thuật, quy trình chăn nuôi, con giống, vật tư, chuồng trại với giá ưu đãi.”, anh Hùng nói thêm.

Sau gần 2 năm thành lập, HTX có trên 40 trại hội viên tham gia nuôi thỏ trên địa bàn huyện Củ Chi và một số tỉnh như Bình Dương, Tây Ninh, Long An. Hàng tháng, HTX cung cấp cho thị trường khoảng 3.000 thỏ móc hàm tương đương 4 đến 5 tấn. Tính toán, hộ chăn nuôi thỏ ở đây thu được lợi  nhuận từ 30.000 đồng đến 50.000 đồng trên một đầu con.

Theo Sở *NNPTNT TP.HCM, tính đến cuối 6/2022, TP.HCM có 153 HTX nông nghiệp. Trong đó, có 108 HTX đang hoạt động, với tổng số thành viên là 2.509 thành viên. Hiện, Sở NNPTNT thực hiện Đề án Phát triển hợp tác xã nông nghiệp hoạt động có hiệu quả trên địa bàn TP giai đoạn 2021 – 2025 để hỗ trợ cho các HTX, tổ hợp tác hoạt động trong lĩnh vực nông nghiệp.